Nowe eksponaty w Złotej Kolekcji Monet w Łazienkach Królewskich

Dwóch mężczyzn i kobieta stoją i pozują do zdjęcia.
Fot. Eliza Radzikowska-Białobrzewska; Kancelaria Prezydenta RP

Złota Kolekcja Monet w Muzeum Łazienki Królewskie powiększyła się o nowe eksponaty. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 3 sierpnia 2015 r. przekazała w depozyt Muzeum monetę, na której jest wizerunek króla Władysława Jagiełło oraz monetę z wizerunkiem królowej Jadwigi Andegaweńskiej.

W Złotej Kolekcji Monet Muzeum Łazienki Królewskie znajdują się już monety kolekcjonerskie przedstawiające Bolesława Chrobrego, Wacława II Czeskiego, Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego i Ludwika Węgierskiego. W Muzeum wkrótce będzie można obejrzeć kolekcję, powięszkoną o dzisiejsze dwa eksponaty, w Pałacu Myślewickim - mówi Izabela Zychowicz, która w Muzeum kieruje pracami Ośrodka Sztuki. Przypomniała też, że przekazane w depozyt złote monety pochodzą z serii zatytułowanej "Skarby Stanisława Augusta" emitowanej przez Narodowy Bank Polski.

fot. Eliza Radzikowska-Białobrzewska; Kancelaria Prezydenta RP
NBP/ Moneta z wizerunkiem króla Władysława Jagiełły

Seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich "Skarby Stanisława Augusta" odwzorowuje słynną XVIII-wieczną serię medalierską z wizerunkami królów Polski wykonaną na zlecenie Stanisława Augusta. Docelowo seria obejmie 24 wizerunki monarchów – 23 z oryginalnej serii królewskiej oraz portret Stanisława Augusta, odtworzony według medali z epoki. Tak jak w XVIII wieku medale, monety są bite w złocie i w srebrze.

NBP/ Moneta z wizerunkiem króla Władysława Jagiełły
NBP/ Moneta z wizerunkiem królowej Jadwigi Andegaweńskiej

Królewskie medale powstawały w mennicy warszawskiej w latach 1791-1797/1798. Ich twórcami byli dwaj wybitni medalierzy Jan Filip Holzhaeusser i Jan Jakub Reichel. Medale były wzorowane na portretach namalowanych w latach 1768-1771 przez Marcella Bacciarellego do Pokoju Marmurowego w Zamku Królewskim w Warszawie.

- Monety emitowane przez Narodowy Bank Polski są wiernymi replikami medali, zachowują średnicę i wysokość reliefu oryginałów. Dotyczy to portretów królewskich prezentowanych na rewersach monet. Odwrotne strony medali z życiorysami królów, umieszczone na awersach monet, zostały pomniejszone, ponieważ towarzyszy im otok z nazwą państwa, godłem Rzeczypospolitej, nominałem oraz rokiem emisji. Życiorysy monarchów, jak również napisy na awersach medali towarzyszące portretom władców, zredagowane są po łacinie - zaznaczył w broszurze kolekcji Tomasz Bylicki, starszy kustosz z Muzeum Historycznego m. st. Warszawy. Podkreślił też, że ostatecznej redakcji tych tekstów dokonał zapewne sam król Stanisław August. Imiona monarchów w języku polskim umieszczone zostały na boku monet; tamże znajduje się nazwa serii "Skarby Stanisława Augusta".

Poczet królów polskich wykonany na zlecenie Stanisława Augusta składał się z wizerunków 23 monarchów. Był tu o jeden portret królewski więcej niż na obrazach Bacciarellego, którego cykl obejmuje 22 obrazy. Dodatkowy portret Stanisława Leszczyńskiego, umieszczony na medalu, powstał najprawdopodobniej na podstawie obrazu Jana Bogumiła Plerscha. Obie serie, malarska i medalierska, zaczynają się od Bolesława Chrobrego, a kończą wizerunkiem Augusta III Sasa.

W Pokoju Marmurowym na Zamku Królewskim od XVIII wieku naczelne miejsce zajmuje jednak kilkakrotnie większy od pozostałych królewskich portretów wizerunek Stanisława Augusta w pełnej postaci, w stroju koronacyjnym. Zapewne więc i serię medalierską zamykać miał medal z wizerunkiem aktualnie panującego monarchy. Abdykacja, emigracja i rychła śmierć króla w początku 1798 r. uniemożliwiły realizację tego zamierzenia.