Filmowy przewodnik po "Nocy listopadowej" w Łazienkach

Rysunek przedstawiający Pałac na Wyspie w otoczeniu drzew i wody.
Akwarela S. Wyspiańskiego reprodukowana na okładce pierwszego wydania "Nocy listopadowej" z 1904 r.

Z okazji 190. rocznicy wybuchu powstania listopadowego zapraszamy do obejrzenia trzech filmów, przybliżających kulisy tworzenia przez Stanisława Wyspiańskiego "Nocy listopadowej", której scenerię stanowią Łazienki Królewskie.

29 listopada 1830 r. wybuchło w Warszawie antyrosyjskie powstanie, przygotowane przez młodych wojskowych, którzy kształcili się w Szkole Podchorążych, znajdującej się na terenie Łazienek Królewskich. Niepodległościowy zryw, po odwiedzaniu Łazienek w trakcie pobytu w Warszawie w 1898 r., ukazał malarz, poeta i inscenizator teatralny, Stanisław Wyspiański, w napisanych w latach 1900-1904 dziesięciu scenach dramatycznych pt. "Noc listopadowa". Siedem z nich rozgrywa się w Łazienkach Królewskich.

W przygotowanych z okazji 190. rocznicy powstania listopadowego filmach podążamy szlakiem słynnego dramatu; począwszy od Szkoły Podchorążychpomnika Jana III poprzez Pałac na WyspieTeatr na Wyspie aż do Belwederu. Genezę "Nocy listopadowej" przybliża historyk teatru, Rafał Węgrzyniak, spacerując po Łazienkach Królewskich w towarzystwie Joanny Szumańskiej (MŁK). Fragmenty dramatu w łazienkowskiej scenerii czytają aktorzy Teatru Narodowego w Warszawie, Joanna Kwiatkowska-Zduń i Oskar Hamerski. Konsultacja muzyczna: Leszek Zduń, muzyka: Studio ARS-MICA, fortepian: Rafał Odrobina.

Pierwszy film, Wyspiański w Łazienkach, poświęcony jest wizycie dramatopisarza w Warszawie, na przełomie stycznia i lutego 1898 r. Poznajemy kulisy powstawania "Nocy listopadowej"; od pobytu Wyspiańskiego w Łazienkach poprzez napisanie pierwszych scen aż do publikacji całego dramatu w Krakowie w 1904 r. 

Drugi film, Łazienki w "Nocy listopadowej", ukazuje piękno łazienkowskiej scenerii, w której rozgrywa się słynny dramat. Nacisk położony jest na wymiar symboliczny, jaki nadał Łazienkom Wyspiański. Mamy więc przedsionek Hadesu z Teatrem na Wyspie, pełniącym rolę wyspy umarłych, skąd po śmieci odpływa się z Charonem do podziemnej rzeki Styks.

W trzecim filmie, "Noc listopadowa" w teatrze, przywołane są najwybitniejsze wystawienia dramatu; począwszy od krakowskiej prapremiery z 1908 r. aż do inscenizacji przygotowanej na otwarcie po pożarze Teatru Narodowego w Warszawie w 1997 r. Szczególną pozycję w scenicznej historii "Nocy listopadowej" zajmuje inscenizacja Andrzeja Wajdy, z muzyką Zygmunta Koniecznego, powstała w 1974 r. w Starym Teatrze w Krakowie i nakręcona dla Telewizji Polskiej cztery lata później w scenerii Łazienek.  

ŁAZIENKI JAKO PRZEDSIONEK HADESU. HISTORIA "NOCY LISTOPADOWEJ" STANISŁAWA WYSPIAŃSKIEGO