Prokne podająca Tereusowi potrawę z Itysa
- inne tytuły
- Progné fait servir à Térée dans un repas la tête de son fils Itys qu'elle avait poignardé
- datowanie
- 1767
- rodzaj
- grafika
- technika
- akwaforta, ruletka, rylec
- materiał
- papier żeberkowy
- wymiary
- 22,7 x 16,8 [płyta: 18,8 x 12,9; kompozycja: 15,1 x 10,1] cm
- lokalizacja
- Magazyn
- sygnatury, napisy
- u dołu, pod kompozycją, po lewej: J. M. Moreau le jeune inv. 1767; po prawej: De Longueil Scul.; pośrodku: Progné fait servir à Térée dans un repas la | tête de son fils Itys qu'elle avait poignardé; odbitka wklejona w XVIII w., papierowy montaż, otoczona akwarelową, jasnozieloną obwódką, czarnymi tuszowymi liniami i naklejonym paskiem złota; w prawym górnym rogu piórem w tonie brązowym: LXXII
- miejsce powstania
- Paryż (Francja)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 248
Rycina przygotowana do wydania Les Métamorphoses d’Ovide (1767‒1771), do którego de Longueil wykonał 10 ilustracji. W edycji książkowej ilustracja umieszczona była w tomie w tomie II (Livre VI, Fable VII. Pl. 72).
W szaleństwie zemsty siostry zabiły syna Prokne i Tereusa, Itysa (Itisa), podając jego ciało w potrawie Tereusowi. Efektowna scena na rycinie zgodna jest z opisem Owidiusza. Do komnaty, gdzie siedzi weszła Prokne z potrawą z Itysa, częstując Tereusa, ten zaś chwali i syna wypytuje, na co „wtem wpada Filomela, świeżą krwią zbryzgana, A głowę nieszczęsnego wstrząsając młodziana Ciska nią” […] Zrywa się z oburzeniem samowładca tracki i odpycha od siebie bankiet świętokradzki” (Owidiusz 1995a, VI, 663‒666).
Bogowie wysłuchali błagań skrzywdzonych sióstr i zamienili je w ptaki, aby mogły odlecieć przed gniewem króla. Prokne zamieniona została w słowika, a Filomela w jaskółkę, natomiast Tereus w dudka. W opisie Owidiusza Filomela została zamieniona w słowika, a Prokne w jaskółkę.
[Zob. J. Talbierska, w: „Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka”, kat. wyst., Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 74, s. 202.]
