Czwarty wykład z cyklu "Oświeceniowa republika marzeń” będzie poświęcony królewskiemu architektowi. Dominik Merlini to prawdopodobnie najbardziej znane nazwisko w polskiej sztuce drugiej połowy XVIII wieku, nadworny architekt dwóch ostatnich polskich monarchów, i jednocześnie postać, która zamyka panowanie architektów z pogranicza włosko-szwajcarskiego na terenie ziem dawnej Rzeczypospolitej.
Przedmiotem wykładu będzie krytyczna analiza miejsca, które Dominik Merlini zajmuje w polskiej historii architektury jako twórca, a także pozycji, którą w narracjach o architekturze zajmuje pojęcie "stylu Stanisława Augusta”, łączonego z działalnością tego architekta.
Działalność Merliniego przypada na okres ważnych zmian zachodzących w profesji budowlanej spowodowanych większą konkurencją ze strony architektów o akademickim lub wojskowym wykształceniu. Tymczasem sam Merlini był produktem tradycyjnego wyszkolenia warsztatowego i, jako krewny Jakuba Fontany, zawdzięczał karierę rodzinnym koneksjom. Osiągnął niezaprzeczalny sukces (m. in. został nobilitowany w 1768 roku), mimo, że większość związanych z nim obiektów to umiejętne przebudowy, a nie nowe inwestycje.
Na czym polegał ów sukces? W jaki sposób Merlini korzystał z dorobku europejskiej architektury swoich czasów? Czy był architektem, czy tylko zdolnym dekoratorem, zważywszy, że wiele z jego realizacji sprowadzało się do dekoratorskich przeróbek? Wykład będzie poszukiwaniem odpowiedzi na te pytania, jak i próbą przewartościowania związków Merliniego z tzw. "stylem Stanisławowskim”.
Barbara Arciszewska - dr hab., wykładowca w Zakładzie Teorii Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Absolwentka Courtauld Institute of Art w Londynie oraz University of Toronto. Prowadziła badania nad historią architektury nowożytnej w Yale Center for British Art w New Haven oraz w Canadian Centre for Architecture w Montrealu. Zajmuje się ideologicznymi uwarunkowaniami kultury wizualnej oraz badaniami w dziedzinie teorii i praktyki architektury nowożytnej.
Wśród jej publikacji są m. in. monografie: Classicism and Modernity: Architectural Thought in Eighteenth-century Britain (2011); The Hanoverian Court and the Triumph of Palladio (2002); antologie: Articulating British Classicism: New Approaches to Eighteenth-century Architecture, (2004), The Baroque Villa: Suburban and Country Residences c.1600-1800 (2008), oraz artykuły poświęcone nowożytnej sztuce polskiej i europejskiej. Aktywnie uczestniczy w działaniach wielu międzynarodowych organizacji i stowarzyszeń naukowych (m. in. Association of Architectural Historians, College Art Association, Architectura Moderna, Centrum Badań nad Epoką Stanisławowską w Łazienkach). Jest wieloletnim członkiem Rady Muzeum i komisji konserwatorskiej Pałacu w Wilanowie.
ESEJ PT. "MÓJ DOBRY MERLIN"
Zobacz inne wykłady z cyklu "Oświeceniowa republika marzeń":
WARSZAWSKIE PRZYGODY CASANOVY - WYKŁAD PROF. TADEUSZA CEGIELSKIEGO
MADAME GEOFFRIN - PRUDERYJNA DEWOTKA CZY PATRONKA OŚWIECENIA. WYKŁAD PROF. ANDRZEJA PIEŃKOSA
"W STRONĘ GRAND TOUR? RZECZPOSPOLITA (I JEJ STOLICE) NA EUROPEJSKICH TRASACH". WYKŁAD PROF. WOJCIECHA TYGIELSKIEGO
