W XVIII wieku Warszawa przeżywała niesłychany rozkwit. Dziedzictwo złotego okresu, choć niewidoczne na pierwszy rzut oka, nadal kształtuje układ miasta. O tym, jak była oświeceniowa stolica, mowa będzie na nowych wykładach w Łazienkach Królewskich.
Warszawa wieku oświecenia stała się nie tylko faktycznym ośrodkiem władzy Rzeczypospolitej z siedzibą dworu królewskiego i odbywającymi się tutaj sejmami, ale także miejscem koronacji. Funkcje te bez wątpienia wpłynęły na ożywienie gospodarki, rozwój infrastruktury miejskiej, rozkwit architektury czy sztuki i, co za tym idzie, na dynamiczny rozwój urbanistyczny, a wyjątkowa sytuacja okresu Sejmu Wielkiego przyczyniła się do przekroczenia przez Warszawę magicznej liczby stu tysięcy mieszkańców.
Wzrost znaczenia miasta związany był także ze wzrostem roli politycznej i ekonomicznej jego mieszkańców - przede wszystkim mieszczan oraz Żydów. W dobie konfederacji barskiej prężnie rozwijająca się Warszawa otoczona została wałami wyznaczającymi obszar jej rozwoju, który poszerzył się dopiero w czasie I wojny światowej. Złoty okres rozkwitu stolicy został przerwany przez rosyjską pacyfikację w 1794 r., z najbardziej brutalnym etapem, jakim było wymordowanie ludności Pragi, oraz III rozbiór Rzeczypospolitej. W późniejszym czasie swoje piętno wywarły wojny napoleońskie, powstania listopadowe i styczniowe oraz drastyczne wydarzenia XX w. Dziedzictwo oświecenia nadal jednak kształtuje układ miasta, choć niekiedy pamiątki tamtych czasów są niewidoczne na pierwszy rzut oka.
Jaka więc była Warszawa wieku oświecenia? To pytanie, na które od lat poszukują odpowiedzi badacze wielu dziedzin. Obraz stolicy widziany okiem współczesnych historyków, w tym sztuki, architektury, oraz inżynierii, wyłania się coraz pełniej dzięki interdyscyplinarnym badaniom, prowadzonym w wielu ośrodkach naukowych, nie tylko Warszawy. Współcześni badacze dzięki pogłębionym kwerendom, przy wykorzystaniu możliwości technicznych, sięgając w głąb przeszłości, pokazują dziś jaka była oświeceniowa Warszawa, zawarta między konceptem, nawet tym najśmielszym, a realizacją, nawet tą najmniej oczywistą.
TERMINY I TEMATY WYKŁADÓW Z CYKLU "WARSZAWA OŚWIECONA - OD KONCEPTU DO REALIZACJI"
9 października 2019 r., godz. 18.00, Pałac na Wyspie
"Wizja miasta nowoczesnego w osiemnastowiecznych projektach z Gabinetu Rycin BUW", dr hab. Jolanta Talbierska.
27 listopada 2019 r., godz. 18.00, Pałac na Wyspie
"Państwowe - miejsca sprawowania rządów i obiekty użyteczności publicznej w Warszawie wieku oświecenia", Przemysław Wątroba.
4 grudnia 2019 r., godz. 18.00, Pałac Myślewicki
"Rezydencje oświeceniowej Warszawy i ich życie na widokach Bernarda Bellotta i Zygmunta Vogla", prof. Andrzej Pieńkos.
22 stycznia 2020 r., godz. 18.00, Pałac Myślewicki
"Osiem wachlarzy oblekanych taftą i haftowanych cekinami, czyli francuskojęzyczni kupcy w osiemnastowiecznej Warszawie", Konrad Niemira.
19 lutego 2020 r., godz. 18.00, Pałac Myślewicki
"Narodziny nowoczesnej nekropolii w stanisławowskiej Warszawie", dr Mikołaj Getka-Kenig.
25 marca 2020 r., godz. 18.00, Pałac Myślewicki
"Infrastruktura Warszawy epoki oświecenia. Przemiany sposobu porządkowania miasta w świetle działalności Komisji Brukowej", dr inż. Agnieszka Leszczyńska.
22 kwietnia 2020 r., godz. 18.00, Pałac Myślewicki
"Rekonstrukcja przestrzeni miejskiej na przykładzie osiemnastowiecznej Warszawy", dr Marta Kuc-Czerep.
