Odzyskane dziedzictwo. W 100-lecie traktatu ryskiego
Sto lat temu rozpoczął się proces zwrotu Polsce wielu bezcennych dzieł sztuki oraz pamiątek narodowych, zagrabionych w czasie zaborów przez Rosję. Były wśród nich również przedmioty z kolekcji króla Stanisława Augusta, stanowiące elementy wyposażenia Łazienek Królewskich. Rewindykacja polskich dóbr kultury nastąpiła w wyniku traktatu ryskiego. Porozumieniu pokojowemu z 1921 r. poświęcona jest wystawa w Galerii Plenerowej przy Al. Ujazdowskich.
Sto lat temu rozpoczął się proces zwrotu Polsce wielu bezcennych dzieł sztuki oraz pamiątek narodowych, zagrabionych w czasie zaborów przez Rosję. Były wśród nich również przedmioty z kolekcji króla Stanisława Augusta, stanowiące elementy wyposażenia Łazienek Królewskich. Rewindykacja polskich dóbr kultury nastąpiła w wyniku traktatu ryskiego. Porozumieniu pokojowemu z 1921 r. poświęcona jest wystawa w Galerii Plenerowej przy Al. Ujazdowskich.
18 marca 1921 r. Polska, Rosja Sowiecka oraz Ukraina, po wojnie stoczonej w latach 1919-1920, zawarły porozumienie pokojowe, które przeszło do historii jako traktat ryski. Regulowało ono wiele kwestii - od przebiegu granicy państwa polskiego na wschodzie poprzez repatriację obywateli po sprawy gospodarcze i handlowe. Niezwykle ważnym zagadnieniem była rewindykacja dóbr kultury. Mimo że trwający 15 lat proces nie zakończył się pełnym sukcesem, to udało się odzyskać dużą część dziedzictwa kultury, grabionego przez Rosję od 1772 r., w tym symbole polskiej państwowości, tożsamości narodowej i kulturowej.
Do Polski wróciły m.in. Szczerbiec - miecz koronacyjny królów Polski, arrasy i głowy wawelskie, "Bitwa pod Grunwaldem" Jana Matejki, obrazy pędzla Marcello Bacciarellego oraz Bernarda Belotta zwanego Canalettem, kroniki Wincentego Kadłubka i Jana Długosza oraz pomnik ks. Józefa Poniatowskiego. Wśród podlegających rewindykacji polskich dóbr kultury znalazło się również wiele elementów wyposażenia Łazienek Królewskich, tj. Pałacu na Wyspie i Białego Domu. W latach 1914-1915, kiedy Rosjanie uciekali przed nadciągającym frontem niemieckim, z obu obiektów zrabowane zostały meble, obrazy, rzeźby, apliki, żyrandole, zegary, a nawet brązowe okucia kominków i antaby w kształcie lwich głów z drzwi wejściowych.
Bez rewindykacji na mocy traktatu ryskiego Łazienki Królewskie nie odzyskałyby swojego wyjątkowego charakteru, nadanego im przez króla Stanisława Augusta, który starannie przemyślał wystrój swojej letniej rezydencji.
Z okazji 100. rocznicy podpisania traktatu pokojowego w Rydze, kończącego wojnę polsko-bolszewicką, w Galerii Plenerowej przy Al. Ujazdowskich prezentowana jest wystawa "Odzyskane dziedzictwo. W 100-lecie traktatu ryskiego". Obejmuje ona fotografie bezcennych dzieł sztuki, znajdujących się w polskich muzeach i galeriach, w tym w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, a odzyskanych na skutek artykułu XI traktatu ryskiego.
