Konferencja naukowa: "Dlaczego nie było wielkich muzealniczek?" Herstoria muzealnictwa w Polsce

- Konferencja poświęcona herstorii polskiego muzealnictwa to ważne spotkanie - powiedziała minister kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska, otwierając interdyscyplinarną konferencję naukową, która pod jej honorowym patronatem odbyła się 8-9 października 2024 r. w Łazienkach Królewskich.

Konferencję na temat herstorii polskiego muzealnictwa uroczyście otworzyły: dr Marianna Otmianowska, dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie; oraz Hanna Wróblewska, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

- Ta konferencja jest próbą rozmowy o prawdzie i na tym nam najbardziej zależy - zaznaczyła dr Marianna Otmianowska. Podziękowała Hannie Wróblewskiej za "wspólne otwieranie tych ważnych rozmów" oraz komitetowi naukowemu konferencji za wsparcie w organizacji wydarzenia. - Z całego serca dziękujemy za to zaangażowanie - mówiła, podkreślając jednocześnie wkład zespołu Muzeum w projekt. Wyraziła przekonanie, że nie będzie to jedyna konferencja na temat herstorii polskiego muzealnictwa, gdyż zainteresowanie problematyką jest ogromne, o czym świadczy liczba prelegentów. - Warto poszukiwać dalszych wątków i narracji, wokół których chcemy budować dalszą dyskusję - zaznaczyła dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie. 

Minister Wróblewska podkreśliła, że konferencja poświęcona herstorii polskiego muzealnictwa to ważne spotkanie, gdyż dotyczy osiągnięć i wyzwań, jakie stoją przed kobietami w obszarze muzeów i muzeologii. - Podczas dyskusji będziemy mieli szansę wysłuchać biografii i doświadczeń muzealniczek, które swoją pracą, pasją i determinacją przetarły szlaki dla kolejnych pokoleń. Te kobiety walczyły o swoje miejsce w świecie sztuki i muzealnictwa. Ich działania, choć nie zawsze doceniane w swoim czasie, mają dziś fundamentalne znaczenie - powiedziała minister kultury. - Dzisiejsze wydarzenie daje nam możliwość nie tylko celebracji tych osiągnięć, lecz także refleksji nad tym, ile jeszcze mamy do zrobienia, aby stworzyć bardziej inkluzywną i sprawiedliwą przestrzeń dla wszystkich, którzy wkładają swój wysiłek w rozwój kultury - dodała Hanna Wróblewska.

Tematyka konferencji, prelegenci

Wykład otwierający konferencję poprowadziła dr Agnieszka Morawińska. Podczas dwudniowych obrad zostały wygłoszone następujące referaty:
I PANEL "MECENASKI"
►"Paulina Dzieduszycka z Działyńskich: Nieznana bohaterka polskiego muzealnictwa XIX wieku" - Zofia Dzieduszycka-Zdziech, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.
►"Kolekcjonerka i pośredniczka. Izabella z Czartoryskich Działyńska i Josephine Rousset na rynku sztuki w XIX wieku" - dr Kamila Kłudkiewicz, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu.
►"W służbie Polsce. Zasługi Róży z Potockich I v. Krasińskiej, II v. Raczyńskiej dla rodzimej kultury" - dr Ewa Leszczyńska, Muzeum Pałac w Rogalinie - oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.
II PANEL "OD KOLEKCJI DO MUZEUM"
►"Gabinet Historii Naturalnej księżnej Anny Jabłonowskiej: zaginiona kolekcja" - dr hab. prof. PAN Iwona Arabas, dr hab. Piotr Daszkiewicz, prof. PAN, lek. med. Robert Księżopolski, Instytut Historii Nauki PAN.
►"Waleria Tarnowska - skromna kolekcjonerka, założycielka okazałej Kolekcji Dzikowskiej. Od miniatur po rzeźby Canovy i płótna Rembrandta" - Weronika Gosztyła-Frańczak, badaczka niezależna.
►"Zapomniane muzeum Marii Doroty Radziwiłłowej i Marii Róży Radziwiłłowej w Nieświeżu (1906-1914)" - Uladzimir Karalenak, Muzeum w Nieborowie i Arkadii - oddział Muzeum Narodowego w Warszawie.
►"Izabela z Czartoryskich Lubomirska i jej łańcuckie muzeum" - Edyta Kucaba-Łyszczek, Monika Jagustyn-Tokarz, Muzeum - Zamek w Łańcucie.
III PANEL "WIELOŚĆ POSTAW"
►"Fotografia w muzeach sztuki-prekursorki" - dr Małgorzata Grąbczewska, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.
►"Kobiece aktywności w muzeum. Warszawskie Wystawy Pracy Kobiet w latach 1877-1889" - Adrianna Majerowska, badaczka niezależna.
►"Niewidzialna praca kobiet w działach oświatowych muzeów i galerii a instytucjonalna niepamięć" - dr Marcin Szeląg, Uniwersytet Artystyczny im. M. Abakanowicz w Poznaniu.
►"Współpracowniczka, inicjatorka, kuratorka. Zmieniająca się rola kobiety w polskim muzealnictwie w I połowie XX w." - dr Aldona Tołysz, badaczka niezależna.
►"Aleksandra Zasuszanka-Dobrowolska - twórczyni muzeów biograficznych" - Łukasz Wojtczak, Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku - oddział Muzeum Narodowego w Kielcach.
IV PANEL "ETNOGRAFICZNE HERSTORY"
►"Janina Tuwanówna - zapomniana muzealniczka" - Joanna Bartuszek, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie.
►"W cieniu znanych mężów. Dwie muzealniczki ze Lwowa w historii polskiego muzealnictwa powojennego" - dr Iryna Horban, Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego we Lwowie.
►"Bronisława Giżycka -  kolekcjonerka nieznana" - dr Magdalena Kwiecińska, Muzeum Tatrzańskie im. Dra T. Chałubińskiego w Zakopanem.
►"Na własnych zasadach - o etnografii, muzealnictwie i życiu według Zofii Cieśli-Rainfuss" - Dorota Majkowska-Szajer, Muzeum Etnograficzne w Krakowie.
►"Maria Frankowska. Wszystko w odpowiednim czasie" - dr Marta Skwirowska, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie.
►"Etnograficzne herstorie. Muzealniczki, badaczki, działaczki" - dr Justyna Słomska-Nowak, Muzeum Etnograficzne w Toruniu.
V PANEL "SIŁACZKI"
►"Halina Rutska (1868-1932). Kobieta, która stworzyła płockie muzeum" - dr Ewa Gizińska, Towarzystwo Naukowe Płockie; Politechnika Warszawska, filia w Płocku.
►"Urszula Czartoryska" - Marta Kowalewska, Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.
►"Pierwsza Dama Pomorza. Zofia Krzymuska-Fafius i historia sztuki średniowiecznej na Pomorzu Zachodnim" - dr Patrycja Łobodzińska, Galeria Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowe w Poznaniu.
►"Janina Fijałkowska - twórczyni pierwszego na świecie Muzeum Plakatu" - Bożena Pysiewicz, Muzeum Plakatu w Wilanowie, oddział MN w Warszawie.
►"Pasja i obowiązek. Helena i Wiesława Cichowicz - prekursorki Muzeum Etnograficznego w Poznaniu" - Iwona Rosińska, Muzeum Etnograficzne, oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.
►"Muzeum trzymające rękę na pulsie nowoczesności. O praktyce muzealnej Krystyny Kondratiuk" - Izabela Suchan, Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.
VI PANEL "NAUKOWCZYNIE - KURATORKI - ARTYSTKI"
►"Jacek Malczewski w praktyce badawczej i wystawienniczej Agnieszki Ławniczakowej (1935-2009)" - dr Maria Gołąb, Muzeum Narodowe w Poznaniu.
►"Światy Janiny Mierzeckiej" - Magdalena Guzik, Muzeum Historii Fotografii  im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie.
►"W służbie dawnych mistrzów. Hanna Benesz (1947-2019) i Muzeum Narodowe w Warszawie" - dr Aleksandra Janiszewska-Cardone, dr Piotr Borusowski, Muzeum Narodowe w Warszawie.
►"Zofia Alberowa. Japońska sztuka i Order Drogocennej Korony" - Katarzyna Nowak, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.

Konferencję zwieńczyła debata, w której udział wzięli: Aneta Dalbiak, Piotr Górajec, prof. dr hab. Robert Kotowski, Monika Przypkowska, dr hab. prof. UKSW Małgorzata Wrześniak. Moderacja: dr Marianna Otmianowska, Muzeum Łazienki Królewskie.

Wydarzenie uświetnił recital fortepianowy "Kobiety w muzyce. Muzy i kompozytorki" w wykonaniu Ewy Guz-Seroki z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. O rysunkową relację na żywo zadbała Małgorzata Tchorzewska-Jedlińska - GoTek Rysuje (patrz poniżej pod materiałem wideo).

Komitet naukowy konferencji: dr Grażyna Bastek, dr Izabela Bukalska, prof. dr hab. Anna Sylwia Czyż, dr Maria Gołąb, Barbara Gołębiowska, Jolanta Gumula, dr Katarzyna Jagodzińska, Joanna Kilian, dr Marika Kuźmicz, dr Ewa Leszczyńska, prof. ucz. dr hab. Beata Nessel Łukasik, dr Agnieszka Morawińska, dr Magdalena Muskała, prof. ucz. dr hab. Luiza Nader, dr Marianna Otmianowska, prof. dr hab. Elżbieta Pakszys, Elżbieta Penderecka, prof. dr hab. Maria Poprzęcka, prof. dr hab. Agnieszka Rosales Rodriguez, prof. ucz. dr hab. Marta Rakoczy, prof. ucz. dr hab. Barbara Wagner, dr Joanna Wasilewska, prof. dr hab. Elżbieta Wichrowska, prof. ucz. dr hab. Anna Maria Wierzbicka, prof. dr hab. Małgorzata Wrześniak.

Patron konferencji: ICOM Polska. Patronat honorowy: Hanna Wróblewska, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Data publikacji: 9 października 2024 r.