Joachim Gauck nagrodzony w Łazienkach Królewskich

Z udziałem prezydenta RP Andrzeja Dudy w Łazienkach Królewskich odbyła się 26 czerwca 2021 r. uroczystość wręczenia byłemu prezydentowi Niemiec Joachimowi Gauckowi międzynarodowej Nagrody św. Wojciecha, przyznawanej za "pokój, wolność i współpracę w Europie". Laudację na cześć laureata wygłosił były prezydent Słowacji Andrej Kiska.

Międzynarodowa Nagroda na rzecz Pokoju, Wolności i Współpracy w Europie przyznawana jest przez Fundację imienia św. Wojciecha (Adalbert Stiftung) z Krefeld. Otrzymują ją osobistości, które "w wybitny sposób przyczyniły się do trwałego wzrastania Europy w jedności oraz wniosły istotny wkład w dbałość i pogłębianie dobrosąsiedzkiej współpracy między narodami Europy Zachodniej i Środkowej". Tradycyjnie jest wręczana co dwa lata w kraju prezydencji wyszehradzkiej.

"Prawdziwy nauczyciel demokracji"

- Nagroda ta w szczególny sposób - jak św. Wojciech - wiąże Polskę, Czechy, Słowację, Węgry oraz Niemcy i nieprzypadkowo nosi Jego czcigodne imię - podkreślał Andrzej Duda, przypominając, że papież, św. Jan Paweł II nazwał św. Wojciecha jednym z największych patronów naszego kontynentu, którzy położyli fundament pod "europejską tożsamość i jedność".

Prezydent wyraził zadowolenie, że nagrodę otrzymuje Joachim Gauck, który "poświęcił życie budowaniu mostów w duchu chrześcijańskiej miłości bliźniego i sąsiada oraz w duchu chrześcijańskiej prawdy i sprawiedliwości". - Obrał pan wyjątkową drogę zaangażowania, szczególnie bliską dziełu św. Wojciecha. Miał pan świadomość, jak zbrodniczy charakter miały obydwa wielkie totalitaryzmy XX wieku, narodowo-socjalistyczny i komunistyczny - mówił prezydent do laureata.

Zaznaczył, że w Polsce z podziwem przyglądano się działaniom Gaucka na rzecz dekomunizacji w Niemczech i pozbawienia byłych funkcjonariuszy i tajnych współpracowników aparatu bezpieczeństwa wysokich funkcji w życiu politycznym i społecznym.

Były prezydent Słowacji podkreślał z kolei, że Gauck jest "przykładem odwagi cywilnej i przywództwa publicznego, prawdziwym nauczycielem demokracji, politykiem, który mówi to, co myśli, budowniczym mostów w zróżnicowanych kulturowo społeczeństwach. Prezydentem, który podbił serca ludzi".

- To dla mnie wyjątkowy zaszczyt znaleźć się wśród laureatów Nagrody św. Wojciecha - mówił wyraźnie wzruszony Joachim Gauck. - To dla mnie, jako dla starszego Niemca, coś szczególnego, być tu wśród ludzi, którzy w Europie Środkowo-Wschodniej walczyli o wolność. Za każdym razem jest też czymś wyjątkowym, że jako Niemiec urodzony podczas wojny jestem tutaj i doświadczam przyjacielskiej bliskości - dodał.

Były prezydent Niemiec zwrócił uwagę, że "demokracja musi być żywa i nie jest czymś zakończonym", a wierność wobec projektu europejskiej wspólnoty jest szczególnie potrzebna.

"Po stronie wolności"

W swoim uzasadnieniu Fundacja im. św. Wojciecha napisała, że "laureat jest jedną z niemieckich osobistości, które zbudowały mosty między ludźmi w byłej NRD a tymi w Republice Federalnej". Podkreśliła, że były prezydent "w czasach NRD, urodzony w 1940 r. w Rostoku, po studiach teologicznych został luterańskim pastorem. W wierze doświadczył możliwości zawierzenia prawdzie i przeżycia tej wiary jako siły, która pozwoliła mu żyć jako chrześcijaninowi wśród wierzącej mniejszości. To, jak zaznacza, skłoniło go do opowiedzenia się po stronie wolności".

Fundacja zaznaczyła ponadto, że Gauck powiedział "nie" systemowi panującemu w NRD i "był odważny tam, gdzie inni dopasowują się do zmian, jeśli chodzi o życie polityczne i społeczne".

Dotychczasowymi laureatami nagrody zostali m.in.: Tadeusz Mazowiecki, József Antall, kardynał František Tomášek, kardynał Franz König, Václav Havel, Helmut Kohl, František Mikloško, Władysław Bartoszewski, Arpád Göncz, Ján Ćarnogurskŷ, Petr Pilhart i Hanna Suchocka.