Prawda i legenda o Galerii Obrazów w Dulwich. Wykład dr Angeli Sołtys

Arcydzieła europejskiego malarstwa, w tym płótna Rembrandta i Rubensa, które miały wzbogacić zbiory Stanisława Augusta, nigdy nie trafiły do króla. Czy kolekcja istniała rzeczywiście czy też była chwytem marketingowym sprytnego marszanda. Opowiadała o tym dr Angela Sołtys.

Wykład dr Angeli Sołtys, który odbył się 1 czerwca w Pałacu na Wyspie był ostatnim spotkaniem z cyklu "Oświeceniowa republika władców". Poświęcony został budzącej duże zainteresowanie kolekcji europejskich arcydzieł, gromadzonej w XVIII wieku na zlecenie ostatniego króla Polski, a dziś znajdującej się w publicznej galerii obrazów - Dulwich Gallery w Londynie.

Założyciel zbioru - londyński handlarz obrazami Noel Desenfans - tak przedstawił okoliczności jego powstawania: "To było w 1790 r., zaraz po rewolucji francuskiej, w czasach, gdy emigrująca arystokracja uciekała do Anglii ze swymi najcenniejszymi skarbami, przeznaczając je do sprzedaży; Stanisław August zlecił więc tutaj zakup kolekcji obrazów, aby powiększyć zbiór, który już posiadał, a z drugiej strony, aby dostarczyć artystom w Polsce modeli i wzorów malarstwa, co dla Jego Królewskiej Mości, obdarzonego najbardziej wyrafinowanym smakiem w sztukach pięknych, było celem samym w sobie, miał bowiem na sercu ich wzrost i rozwój w swoim kraju".

Upadek państwa i ogromne długi Stanisława Augusta miały sprawić, że kolekcja ta nigdy nie trafiła do jego rąk. Od 1811 r. stanowi własność Alleyn’s College w Dulwich. W Polsce przypomniano sobie o niej w 1911 r. W podzielonym zaborami kraju, w którym zbiory sztuki, archiwa i biblioteki padały łupem zniszczeń i grabieży, wiadomość o znakomitej galerii malarstwa pod Londynem została przez społeczeństwo przyjęta z entuzjazmem. Chętnie powtarzano relację podaną przez Desenfansa w katalogu sprzedaży, nie zadając pytania, czy nie jest to chwyt skonstruowany przez świadomego swych celów marszanda.

Promocja książki

Po wykładzie odbyła się promocja najnowszej publikacji Łazienek Królewskich pt. "Oświeceniowa republika władców. Rezydencje, kolekcje, mecenat".

Książka, pod redakcją prof. Andrzeja Pieńkosa, stanowi zbiór referatów wygłoszonych podczas pierwszej edycji wykładów z cyklu "Oświeceniowa republika władców”, które odbywały się w Łazienkach Królewskich w latach 2014-2015. Dzięki publikacji poznamy sylwetki władców oświeceniowej Europy, ich związki z kulturą, upodobania estetyczne czy poglądy, które niejednokrotnie kształtowały się pod wpływem takich doradców, jak Denis Diderot, Wolter, Francesco Algarotti czy Christian Ludwig von Hagedorn.

W książce przeczytamy m.in. o otwarciu w Stolicy Piotrowej nowoczesnego publicznego muzeum, niedocenianym patronacie artystycznym królów Wielkiej Brytanii Jerzego I i Jerzego II, fundacjach ostatniej królowej Polski - Marii Józefy, Stuartach, czyli władcach bez królestwa oraz zamiłowaniu cesarza Fryderyka Wielkiego do kultury francuskiej.

Czytelnicy odkryją także historię powstawania niezwykłych kolekcji, np. w pałacu Sanssouci w Poczdamie czy starożytnego zbioru papieża Piusa VI w Museo Pio-Clementino. W publikacji znalazły się również artykuły poświęcone reformie florenckiej Galerii Uffizi, niezwykłym pomysłom Leopolda III Fryderyka von Anhalt-Dessau czy przyjaźni króla Szwecji Gustawa III z artystami.

Wstęp, redakcja naukowa: Andrzej Pieńkos. Autorzy: Barbara Arciszewska, Monika Michałowicz, Andrzej Pieńkos, Agnieszka Rosales Rodriguez, Jakub Sito, Mariusz Smoliński.