Stara Oranżeria jak nowa. Zakończył się kilkuletni remont
Stara Oranżeria odzyskała dawną świetność. Dzięki pracom konserwatorów, budynek powrócił do wyglądu i funkcji z czasów króla Stanisława Augusta. Środki na remont, przeprowadzony w latach 2012-2016, pochodziły z Funduszy Norweskich oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Starą Oranżerię po rewitalizacji można już oglądać. Wart 34 mln zł projekt objął między innymi: odtworzenie Królewskiej Galerii Rzeźby, nową aranżację Galerii Rzeźby Polskiej XIX i XX wieku, rewitalizację Ogrodu Oranżeryjnego i powstanie nowoczesnej strefy edukacyjnej.
- Mamy odnowiony cały budynek, przystosowany do nowoczesnego funkcjonowania muzeum, z miejscem na interaktywną edukację. To efekt współpracy wielu instytucji, pracowników Łazienek, Ambasady Norweskiej i Funduszy Norweskich - mówił minister kultury i dziedzictwa narodowego, prof. Piotr Gliński, na konferencji prasowej podsumowującej prace w Starej Oranżerii.
Podkreślał jednocześnie, jak bardzo Łazienki zmieniły się w ciągu ostatnich lat. - Łazienki są znane, a jednak przez kilkaset, kilkadziesiąt lat nie czuliśmy właściwe - jak się okazuje - stanisławowskiego ducha, jego estetyki. Dopiero teraz możemy to zobaczyć - mówił prof. Gliński. - Tu jest pięknie, to będzie wielki hit edukacyjny - dodał.
- Muzeum Łazienki Królewskie to perła w sercu Warszawy. Jestem dumna, że fundusze europejskie przyczyniły się do renowacji tak wspaniałego miejsca - mówiła z kolei Ingrid Norstein, radca z Ambasady Królestwa Norwegii, odpowiedzialna za Fundusze Norweskie dla Polski.
Nowoczesny system przeciwpożarowy
Najważniejszym elementem remontu Starej Oranżerii i Teatru Królewskiego była instalacja przeciwpożarowa. Choć nie widać jej gołym okiem, jest bardzo istotna, gdyż większość konstrukcji w teatrze jest drewniana. Teraz cały obiekt chroni nowoczesny system gaszenia mgłą wodną oraz oddymiania, który w razie zagrożenia ułatwi ewakuację.
Prace budowlane objęły też remont dachu wraz z konstrukcją, konserwację elewacji, stolarki drzwiowej i okiennej oraz zabezpieczenie fundamentów. Stara Oranżeria ma już także nowoczesne instalacje kanalizacyjne, grzewcze i elektryczne oraz system antywłamaniowy.
Podczas montażu ogrzewania, pod starą posadzką, odkryto fantastycznie zachowany system ogrzewania powietrzem, przypominający ten w termach rzymskich. Stara Oranżeria była bowiem kiedyś ogrzewana pięcioma piecami - ciepłe powietrze płynęło pod posadzkami. Jeden z takich pieców będą mogli oglądać zwiedzający.
XVIII-WIECZNA MIARKA UKRYTA POD PODŁOGĄ STAREJ ORANŻERII
Zwiedzanie bez barier i strefa edukacyjna
Stara Oranżeria została też przystosowana dla osób o specjalnych potrzebach. Zlikwidowano bariery architektoniczne, dzięki windzie w zachodnim skrzydle, która łączy wszystkie kondygnacje, podjazdowi do budynku, dostosowanym toaletom oraz tzw. systemowi przywoławczemu.
Osoby z dysfunkcjami wzroku czy słuchu będą mogły poznawać Starą Oranżerię, w tym Galerię Rzeźby, bo są tam specjalne odlewy, tyflografiki do dotykania dla osób niewidomych, aplikacja z audiodeskrypcją oraz pętle indukcyjne, czyli system wspomagania słuchu.
Nowością jest "Pracowania artysty", czyli strefa edukacyjna dedykowana rzeźbie, która zostanie otwarta w czerwcu. W sali warsztatowej i formierni dzieci oraz dorośli poczują się, jak rzeźbiarze z czasów króla Stanisława Augusta, robiąc odlewy gipsowe i poznając XVIII-wieczną technologię wykonywania kopii rzeźb. Strefa edukacyjna jest także dostosowana dla osób z niepełnosprawnościami.
Królewska Galeria Rzeźby i Galeria Rzeźby Polskiej
Podczas prac w Starej Oranżerii, konserwatorzy dokonali w 2012 r. sensacyjnego odkrycia, odsłaniając historyczne tynki z XVIII-wiecznymi malowidłami, wykonanymi według szkiców Jana Chrystiana Kamsetzera. Projekty nadwornego architekta, przechowywane w Gabinecie Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, przez dziesięciolecia były uważane za niezrealizowane.
Dzięki konserwatorskim odkryciom, a także projektom Kamsetzera i królewskiemu inwentarzowi "Catalogue des Ouvrages en Marbre, Platre Terre cuite appartenant a Sa Maje le Roi 1795" udało się odtworzyć Galerię Rzeźby zgodnie z koncepcją Stanisława Augusta, co pozwoliło urzeczywistnić jego marzenia o nowoczesnym muzeum publicznym.
Od czerwca 2015 r., kiedy Galeria Rzeźby została udostępniona zwiedzającym, goście Łazienek Królewskich mogą tam podziwiać marmurowe rzeźby i gipsowe kopie najsłynniejszych dzieł antycznych, które udało się zgromadzić królowi. Na tle iluzjonistycznie namalowanej architektury i włoskiego pejzażu prezentowane są - tworząc tzw. "Kolumnadę Kamsetzera" - m.in. Grupa Laokoona, Apollo Belwederski, Meleager I Flora Farnese.
Przychodząc do Starej Oranżerii, nie można pominąć Galerii Rzeźby Polskiej w zachodnim skrzydle budynku. Są tam eksponowane wyjątkowe prace polskich rzeźbiarzy z XIX i XX wieku.
Ogród Oranżeryjny z odnowionymi rzeźbami
Projekt rewitalizacji Starej Oranżerii objął też prace w Ogrodzie Oranżeryjnym, przeprowadzone w latach 2012-2013 dzięki dotacjom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Pozwoliły one doprecyzować jego historyczny układ, w granicach XVIII-wiecznego muru. Ogród zachował swój regularny podział z usytułowaną pośrodku fontanną. Podczas rewitalizacji został zainstalowany nowoczesny system nawadniania trawników i rabat, ścieżki zyskały typową dla ogrodów nawierzchnię mineralną, zaś fontanna ogrodowa została okolona bortnicą z piaskowca. Rzeźby z królewskiej kolekcji poddano konserwacji i otrzymały nowe postumenty podobnie, jak dekoracyjne, marmurowe wazy ogrodowe. Przy alejkach ustawiono białe drewniane ławki, wykonane według akwarel Zygmunta Vogla. Podobnie, jak za czasów króla Stanisława Augusta, latem w ogrodzie stoją teraz drzewka cytrusowe w donicach.
Jesienią 2015 r. historyczny Ogród Oranżeryjny wzbogacono o nowe nasadzenia w stylu holenderskim. Było to możliwe dzięki współpracy z Ambasadą Królewstwa Niderlandów. - Taki ogród kwiatowy jest zgodny z holenderską filozofią zielonego miasta - podkreślał Adriaan Palm, chargé d'affaires Ambasady Królestwa Niderlandów.
Projekt "Strefa Muz i Myśli Stanisława Augusta. Remont i konserwacja XVIII - wiecznej Starej Oranżerii z Teatrem Królewskim na potrzeby nowej ekspozycji rzeźby i realizacji programu kulturalnego" został dofinasowany z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Funduszy Norweskich) w wysokości 13 mln zł, wkład MKiDN i Muzeum Łazienki Królewskie wyniósł 5,7 mln zł.
