"Świadek historii" 2021. Wręczenie nagród IPN w Pałacu na Wyspie
Już po raz szósty w Łazienkach Królewskich wręczone zostały nagrody Instytutu Pamięci Narodowej "Świadek historii". Szczególnie zasłużeni dla promowania i pielęgnowania polskiej historii odebrali wyróżnienia 27 października 2021 r. w Pałacu na Wyspie.
"Świadek historii" to nagroda ustanowiona w marcu 2009 r. Otrzymują ją osoby i organizacje szczególnie zasłużone dla upamiętniania historii narodu polskiego oraz wspierające IPN w działalności edukacyjnej i naukowej. W 2014 r., decyzją prezesa Instytutu, zasięg wyróżnienia rozszerzono o instytucje i osoby działające poza granicami kraju.
- Wszyscy, niezależnie od szerokości geograficznej, dokonaliście wiwisekcji polskiej duszy. Poznaliście duszę Polaków i to wystarczyło, by mówić pięknie o polskiej historii na całym świecie. A drugie imię Polski to historia. Jesteście wobec tego dla mnie i dla wszystkich Polaków nie tylko świadkami historii, lecz także świadkami Polski - powiedział prezes IPN dr Karol Nawrocki, zwracając się do laureatów.
Tegoroczni wyróżnieni to pięć osób i jedna organizacja. Honorowe odznaki z rąk prezesa IPN odebrali:
Halina Babińska (Kanada) - sybiraczka, zaangażowana w działania Polonii kanadyjskiej; zajmowała się m.in. opracowywaniem spisu polskich grobów i biogramów osób spoczywających na cmentarzu w Saint Sauveur pod Montrealem. Spotykała się również z młodzieżą szkolną, opowiadając o swoich wojennych przeżyciach. Współpracowała z IPN, udostępniając materiały z domowego archiwum. Strażniczka pamięci o gen. Kazimierzu Sosnkowskim.
Gilles Lapers (Belgia) - zasłużony dla propagowania wiedzy o polskiej historii w Unii Europejskiej i dokumentowania pamięci o żołnierzach 1. Dywizji Pancernej w kraju i na świecie. Współpracuje z IPN, udostępniając zdjęcia i dokumenty dotyczące polskich żołnierzy, wielokrotnie pomagał inicjatywom wystawienniczym, wydawniczym i dokumentacyjnym IPN. Jest organizatorem i pomysłodawcą wielu przedsięwzięć, które mają charakter edukacyjny oraz popularyzują tematykę historyczną.
Marco Patricelli (Włochy) - znawca i niedościgniony popularyzator historii Polski we Włoszech, autor licznych publikacji, poświęconych losom Polski w czasie II wojny światowej, autor pierwszej biografii Witolda Pileckiego, nagrodzonej we Włoszech. Popularyzuje wiedzę o polskich losach, współtworząc programy telewizyjne, publikując artykuły i książki. Stworzył krąg młodych włoskich historyków, zainteresowanych historią Polski.
Helena Sołtys (USA) - od lat związana z oświatą polonijną. Inicjuje szkolne i środowiskowe przedsięwzięcia związane z historią najnowszą, m.in. przygotowując scenariusze uroczystości czy organizując spotkania ze świadkami historii. Angażuje się w apele i akcje charytatywne, ucząc swoich wychowanków wrażliwości na polskie dziedzictwo narodowe. Współpracuje z IPN, m.in. z jej inicjatywy w 2018 r. powołany został Przystanek Historia IPN w Chicago. Udało się jej ocalić od zniszczenia ponadstuletnie archiwum "Dziennika Związkowego", którego zabezpieczeniem i digitalizacją zajęło się Archiwum IPN.
Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Kanadzie (Kanada) - największa i najliczniejsza organizacja kombatancka na świecie, od chwili powstania dba o polskich żołnierzy i pamięć o ich walce. Reprezentanci SPK pielęgnują groby, organizują spotkania weteranów i szeroko rozumianej Polonii oraz wystawy i odczyty. Stowarzyszenie wydaje kombatancki magazyn "SPK w Kanadzie" (od 1962 r.), prowadzi również własną witrynę internetową z biogramami kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, którzy po wojnie osiedlili się w Kanadzie.
Dirk Verbeke (Belgia) - od objęcia funkcji Sekretarza Miasta Tielt w 1991 r. aż do teraz pracuje nad zachowaniem i upowszechnianiem pamięci o polskich żołnierzach wyzwalających Belgię. Zgromadził olbrzymią kolekcję książek o 1. Dywizji Pancernej, dokumentował też wspomnienia weteranów. Był inicjatorem i kuratorem wystawy "Pancerne skrzydła", przy której współpracował z IPN. Dba o cmentarze i groby wojenne polskich wyzwolicieli we Flandrii. Jest zaangażowany w utworzenie miejsca upamiętniającego postać gen. Stanisława Maczka we flandryjskim Roeselare.
