"Świadek historii" w Pałacu na Wyspie. Nagroda IPN przyznana
- Reprezentujemy różne środowiska, ale Polska jest bliska naszym sercom. Miłość do niej, to coś, co nas łączy. Chcemy tę miłość przekazać naszym dzieciom, uczniom oraz ludziom, wśród których żyjemy - mówili laureaci nagrody "Świadek historii", przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej. Uroczystość, podczas której wyróżnienie po raz pierwszy otrzymały osoby spoza Polski, w tym nauczycielki i społecznicy, odbyła się 12 listopada 2015 r. w Pałacu na Wyspie.
- Łazienki Królewskie to najstarszy i wciąż żywy świadek historii, dlatego są doskonałym miejscem na wręczenie tej nagrody - powiedział Tadeusz Zielniewicz, dyrektor Łazienek Królewskich, witając gości na uroczystości w Pałacu na Wyspie. Dodał, że spotkanie odbywa się w momencie symbolicznym, dzień po 11 listopada, kiedy Polska świętowała rocznicę odzyskania niepodległości.
Dr Andrzej Zawistowski, dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN, odnosząc się do nagrody "Świadek historii", tłumaczył, że Instytut chciał w szczególny sposób uhonorować tych, którzy są polskim "ambasadorami" na świecie. - Nie w służbie dyplomatycznej, ale w służbie codziennej. Polska potrzebuje takich ambasadorów - podkreślił dr Zawistowski. Jak mówił, IPN zależy na tym, aby docierać do polskich środowisk poza granicami kraju. Służą temu kursy historii najnowszej dla nauczycieli, organizowane w Warszawie, a także wydawnictwa rozpowszechniane przez IPN za granicą.
Laureaci nagrody "Świadek historii", przyjmując wyróżnienie mówili: - Reprezentujemy różne środowiska, ale Polska jest bliska naszym sercom. Miłość do niej, to coś, co nas łączy. Chcemy tę miłość przekazać naszym dzieciom, uczniom oraz ludziom, wśród których żyjemy. Nie można bowiem zrozumieć Polski i Polaków bez historii.
Prof. Jan Żaryn, który także zabrał głos podczas uroczystości w Pałacu na Wyspie, dziękował nagrodzonym za to, że są źródłem wiedzy o narodzie oraz, że "uświadamiają nam, jaki jest odbiór Polski na świecie". - Świadczycie też o polskości - zaznaczył prof. Żaryn.
Jedną z laureatek jest kpt. Weronika Sebastianowicz, niegdyś żołnierz AK, obecnie działaczka Związku Polaków na Białorusi oraz prezes Stowarzyszenia Żołnierzy AK na Białorusi.
W 1951 r., jako członek WiN (Wolność i Niezawisłość), była aresztowana, a następnie torturowana podczas przesłuchań w więzieniu. Potem skazano ją na 25 lat łagrów, utratę praw publicznych i konfiskatę majątku. Prześladowania ze strony władz komunistycznych dotknęły też jej rodzinę.
Po powrocie z zesłania, pracowała jako niewykwalifikowany robotnik. Swoje życie podporządkowała walce o pamięć i dobre imię towarzyszy broni, którzy na Białorusi wciąż są nazywani bandytami. Kpt Weronika Sebastianowicz angażuje się także w edukację młodzieży i dba o to, aby młode pokolenie włączało się opiekę nad cmentarzami i miejscami pamięci. Działalność ta jest szczególnie trudna w warunkach białoruskich, gdyż organizacje, do których należy są uznane za nielegalne, a jej członkowie są dyskryminowani przez władze.
Pozostali wyróżnieni przez IPN nagrodą "Świadek historii":
Ewa Banasikowska i Hanna Stankiewicz (USA), nauczycielki pracujące w Polskiej Sobotniej Szkole im. Adama Mickiewicza w Minneapolis, aktywnie działające na rzecz upowszechniania najnowszej historii Polski.
Jacek Kuczmik, o. Ptolomeusz (Rosja), od lat zaangażowany w budowanie polskiej katolickiej wspólnoty na ziemi smoleńskiej, strażnik pamięci narodowej w Katyniu.
Józef Porzecki (Białoruś), animator i propagator polskości na Grodzieńszczyźnie, zaangażowany w upamiętnianie miejsc pamięci narodowej.
Andrzej Romanowicz (RPA) - prowadzi działania integrujące społeczność polską w RPA oraz propagujące polską historię na antypodach.
Weronika Sebastianowicz (Białoruś) - od wielu lat aktywnie działa w środowisku polonijnym, dba o miejsca pamięci oraz polską pamięć historyczną na Białorusi.
J.A.M. van Tilbeurgh Henricus (Holandia) - od 30 lat z wielkim entuzjazmem i na własny koszt chroni od zapomnienia pamięć i pamiątki po Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.
Nagroda "Świadek historii" to wyróżnienie ustanowione w marcu 2009 r. Otrzymują ją osoby i instytucje szczególnie zasłużone dla upamiętniania historii narodu polskiego oraz wspierające IPN w działalności edukacyjnej i naukowej. W 2014 r., decyzją prezesa Instytutu, zasięg nagrody rozszerzono o organizacje i osoby działające poza granicami kraju. W tym roku patronat nad nagrodą objął prezydent Andrzej Duda.
