Wernisaż multimedialnej wystawy "I otworzyło się niebo…"

Z udziałem zaproszonych gości 27 kwietnia 2023 r. odbyło się uroczyste otwarcie wystawy, odsłaniającej kulisy ratowania iluzjonistycznych fresków Franciszka Ecksteina w cerkwi garnizonowej śś. Apostołów Piotra i Pawła we Lwowie. Organizatorem ekspozycji jest Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, a współorganizatorem Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.

Wystawę w Stajniach Kubickiego otworzyli: Marianna Otmianowska, p.o dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie; Vitalii Bilyi, radca Ambasady Ukrainy w Polsce; ks. Taras Michalczuk, proboszcz cerkwi garnizonowej śś. Apostołów Piotra i Pawła we Lwowie; Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu Polonika; Monika Gubała, dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego oraz dr Paweł Boliński, kurator ekspozycji.

Dyrektor Otmianowska podziękowała pracownikom POLONIKI za codzienną pracę, troskę nad dziedzictwem kulturowym za granicami Polski i międzyinstytucjonalną współpracę, której owocem jest tak ważna wystawa. Przypomniała, że koncepcja ekspozycji pojawiła się, gdy dyrektorem Łazienek Królewskich był śp. prof. Zbigniew Wawer, dla którego "wszelkie relacje międzynarodowe były bardzo ważne", dlatego m.in. pierwszy koncert będący wyrazem wsparcia dla Ukrainy odbył się w Muzeum już cztery dni po wybuchu wojny.

Dyrektor Otmianowska nawiązała do swojej wizyty we Lwowie sprzed lat. - Każdy gest, który powoduje, że pamiętamy o tym miejscu, że o nim mówimy, w tych czasach powinien być doceniany jeszcze bardziej, bo to przepiękne miejsce, ważne dla nas wszystkich - powiedziała dyrektor Otmianowska. Podkreśliła, że efekty konserwacji lwowskiej cerkwi są nieprzypadkowo prezentowane w Stajniach Kubickiego, które dzięki wysiłkom konserwatorów również odzyskały dawną świetność. - Pokazywanie wspólnego dziedzictwa, wielkiej pracy konserwatorskiej jest bardzo istotne -  zaznaczyła dyrektor Otmianowska. Obecnym na wernisażu przedstawicielom Ambasady Ukrainy życzyła "wolności i pokoju".

"Wspieramy światowe dziedzictwo"

- Państwo polskie od lat dokłada wszelkich starań w zakresie troski o nasze dziedzictwo kulturowe poza granicami kraju. (…) Troszcząc się o niezwykle ważne dziedzictwo za granicami naszego kraju, wspieramy dziedzictwo europejskie i światowe - napisał wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński w liście skierowanym do uczestników wernisażu. Podkreślił, że dzięki współpracy tak ważnych instytucji kultury, jakimi są Instytut Polonika i Muzeum Łazienki Królewskie, można dziś zaprezentować społeczeństwu efekty jednego z kluczowych projektów - multimedialnej wystawy odsłaniającej kulisy ratowania iluzjonistycznych fresków Franciszka Ecksteina w cerkwi garnizonowej śś. Apostołów Piotra i Pawła we Lwowie.

- Prezentowe tu prace pochodzą ze Lwowa, miasta które od wieków było i jest znaczącym ośrodkiem kultury, sztuki i nauki. Naszym wspólnym obowiązkiem i misją jest dbałość o bezpieczeństwo dziedzictwa tego miejsca i zachowanie go dla przyszłych pokoleń - napisał minister kultury.

Wieloletnie prace konserwatorskie

Niezwykle żmudne i skomplikowane prace konserwatorskie w lwowskiej cerkwi prowadzone były przez dziewięć lat. Wykonywał je polsko-ukraińsko-włoski zespół pod kierunkiem dr. Pawła Bolińskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do końca 2021 r. konserwatorom udało się uratować ok. 1300 m2 mocno zasolonych, przemalowanych fresków na sklepieniu nawy głównej i przywrócić im pierwotny charakter barokowej polichromii.

Wystawa jest okazją do zapoznania się z niezwykłymi umiejętnościami konserwatorów dzieł sztuki i złożonym procesem ratowania zabytkowych malowideł. Zobaczyć można będzie wielkoformatowe wydruki fresków, pokazujące etapy sprzed, w trakcie i po konserwacji. Istotnym elementem ekspozycji jest film VR, dzięki któremu zwiedzający przeniosą się wirtualnie do świątyni we Lwowie.

Ekspozycja "I otworzyło się niebo..." została objęta honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego oraz Ambasadora Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej Wasyla Zwarycza.

WYSTAWA "I OTWORZYŁO SIĘ NIEBO..."