Fryderyk Chopin (1810-1849)
Fryderyk Chopin to wybitny polski kompozytor i pianista. Uznawany jest za jednego z najlepszych pianistów epoki romantyzmu. Jego talent odkryto, gdy miał zaledwie kilka lat - wzmianki o genialnym dziecku szybko zachwyciły warszawską arystokrację. Twórca, nazywany poetą fortepianu, wychował się w Polsce, ale większość swojego życia spędził w Paryżu. Tam też zmarł na gruźlicę.
Dzieciństwo
Fryderyk Franciszek Chopin był synem Francuza, Mikołaja (Nicolasa) Chopina, oraz Polki, Tekli Justyny z Krzyżanowskich. Za datę jego urodzin przyjmuje się 1 marca 1810 r., jednak w metryce chrztu widnieje 22 lutego. Mimo tej rozbieżności uznawana jest data, którą celebrował sam kompozytor i jego rodzina, czyli pierwszy dzień marca.
Mikołaj Chopin przyjechał do Polski w wieku 16 lat, rozmiłowany w Polsce i w polskości (nigdy nie opuścił ojczyzny). Zajmował się prowadzeniem pensjonatu dla synów ziemiańskich spoza Warszawy oraz kształceniem młodzieży szlacheckiej - jedną z jego podopiecznych była Maria Łączyńska, znana później jako Maria Walewska. Fryderyk był drugim dzieckiem Tekli i Mikołaja. Miał trzy siostry: starszą Ludwikę i dwie młodsze: Izabelę i Emilię. Kilka miesięcy po urodzeniu Fryderyka jego rodzice przenieśli się z dworku w Żelazowej Woli do prawego skrzydła Pałacu Saskiego w Warszawie.
Dom państwa Chopinów rozbrzmiewał muzyką i był prowadzony zgodnie z najznakomitszymi wzorcami polskiej arystokracji. Ojciec grał na flecie i skrzypcach, matka śpiewała i grała na fortepianie, również Ludwika uczyła się gry na tym instrumencie. Fryderyk od najmłodszych lat obcował z muzyką. Matka zaczęła uczyć go gry na fortepianie, gdy miał 4-5 lat. Regularne kształcenie muzyczne rozpoczął w wieku 6 lat pod okiem czeskiego skrzypka i nauczyciela, Wojciecha Żywnego, u którego kształcił się do 1822 r. W tym samym roku, gdy uczeń przerósł mistrza, nauczycielem Chopina, a bardziej doradcą, został najprawdopodobniej Wilhelm Wacław Würfel, znakomitej klasy pianista i profesor konserwatorium.
Talent chłopca szybko został odkryty - w gazetach pojawiły się wzmianki o genialnym dziecku. Mały Fryderyk zaczął tworzyć swoje pierwsze kompozycje, mazurki i polonezy, które skrupulatnie spisywał za niego ojciec. "Polonez g-moll" został wydany, gdy Chopin miał zaledwie 7 lat - od tej pory zaczął również występować w warszawskich domach szlachty i arystokracji. Grywał m.in. w Pałacu Radziwiłłowskim, w Belwederze u Wielkiego Księcia Konstantego, a także u Sapiehów i Potockich. W 1818 r. podarował dwa swoje polonezy matce cara i króla polskiego, Marii Fiordorownie, która przebywała w Warszawie z wizytą.
Młodość Chopina
W latach 1823-26 nastoletni Fryderyk uczył się w Liceum Warszawskim. W tym czasie regularnie spędzał wakacje w majątkach rodzinnych swoich kolegów, gdzie miał styczność z muzyką wiejską. Z zapałem notował teksty piosenek, interesował się folklorem i uczestniczył w różnego rodzaju obrzędach. Te fascynacje znalazły odwzorowanie w jego późniejszych kompozycjach, szczególnie w mazurkach.
Od 1826 do 1829 r. Fryderyk Chopin kształcił się na wydziale "teorii muzyki, jenerałbasu i kompozycji" warszawskiej Szkoły Głównej Muzyki, która stanowiła część Konserwatorium, a równocześnie była powiązana z Uniwersytetem Warszawskim. Katedrę wydziału objął wówczas Józef Elsner. W czasie studiów Chopin zdobył warsztat, nauczył się dyscypliny oraz odpowiedzialności za sens i precyzję w konstruowaniu kompozycji. Wtedy też powstały jego szeroko rozbudowane dzieła: Sonata c-moll, Rondo à la Krakowiak, Fantazja op. 13 na tematy polskie oraz Trio g-moll.
Wyjazd do Francji
W wieku 20 lat Fryderyk Chopin opuścił Polskę, do której nigdy już nie powrócił, choć nie rozstawał się z myślą o ukochanej ojczyźnie. Zamieszkał w Paryżu, gdzie zdobył sławę jako wirtuoz i improwizator. Grał też często poza granicami Francji.
Z czasem, ze względu na pogarszający się stan zdrowia, coraz rzadziej koncertował, częściej komponował i uczył. Utrzymywał znajomości z najwybitniejszymi osobistościami epoki, takimi jak kompozytorzy: Hector Berlioz, Franciszek Liszt, pisarz Honoré de Balzac i malarz Eugène Delacroix. Przyjaźnił się również z elitą polskiej emigracji: Adamem Mickiewiczem, Julianem Ursynem Niemcewiczem i Cyprianem Norwidem.
W 1849 r. zmarł w Paryżu na gruźlicę. Pochowano go na cmentarzu Père-Lachaise. Do Warszawy wróciło serce Fryderyka Chopina, które spoczęło w kościele Św. Krzyża.
Pomnik Fryderyka Chopina w Łazienkach Królewskich jest jednym z najbardziej znanych i najchętniej odwiedzanych przez turystów i warszawiaków miejsc w stolicy. Odbywające się tam Koncerty Chopinowskie (w każdą niedzielę o godz. 12.00 i 16.00 od połowy maja do końca września) przyciągają tysiące słuchaczy.