Scena w karczmie
- datowanie
- 1. poł. XVII w.
- rodzaj
- obraz
- technika
- olej
- materiał
- drewno
- wymiary
- 43,0 x 58,0 cm
- lokalizacja
- Pałac na Wyspie - Galeria Obrazów, parter
- sygnatury, napisy
- u góry po lewej, biały numer niezidentyfikowanej kolekcji 1685 u dołu po lewej, ślady czerwonego numeru galerii Stanisława Augusta 964
- miejsce powstania
- Antwerpia (Belgia)
- właściciel
- Muzeum Narodowe w Warszawie
- pochodzenie
- depozyt; nr inw.: M.Ob.2467
- identyfikator
- Dep 937
Van Haute datuje łazienkowską Scenę w karczmie na ok. 1642 na podstawie analogii do dwóch obrazów Rijckaerta, przedstawiających podobne wnętrza z postaciami palaczy ukazanymi w bliskim planie: sygnowanego i datowanego 1640 obrazu na aukcji Christie’s w Londynie […] oraz sygnowanego i datowanego 1642, w kolekcji prywatnej (R. Noortman) w Maastricht […].
Obrazy mają oczywistą moralizującą wymowę: uleganie nałogom, takim jak palenie tytoniu i picie, oraz folgowanie cielesnym żądzom jest niewłaściwe; o głupocie takiego postępowania przypomina sowa, symbol mądrości, widoczna w tle także w obrazie w Christie’s. Ucięta sucha gałąź z odrastającą żywą gałązką to motyw nawiązujący do idei Zmartwychwstania […], jednak w kontekście łazienkowskiej sceny może być również, paradoksalnie, symbolem fallicznym, jak uważa Van Haute (B. Van Haute, David Ryckaert. A Painter of A Seventeenth-Century Flemish Peasant Scenes, Turnhout 1999, nr A. 46 i s. 34).
Rijckaert czerpał inspiracje z malarstwa swoich sławniejszych kolegów: Adriaena Brouwera (czego przykładem w łazienkowskim obrazie jest typowo brouwerowska para kochanków) oraz Davida Teniersa Młodszego (np. łazienkowska postać palacza, sposób malowania jego pończoch, butów etc.), nie był jednak zwykłym imitatorem. Jedną z indywidualnych cech jego stylu jest włączanie do przedstawień wnętrz chłopskich chałup i karczm elementów martwej natury: odtwarzane z pietyzmem kuchenne sprzęty, naczynia i inne przedmioty codziennego użytku zajmują często istotną część kompozycji. […] [Zob. D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach Królewskich. Katalog, Łazienki Królewskie, Warszawa 2015, kat. nr 88, s. 324–326.]