Portret Jeana-Charles’a de Cordes
- datowanie
- ok. 1618-1622
- rodzaj
- obraz
- technika
- olej
- materiał
- drewno
- wymiary
- 104,9 x 75,5 cm
- data dodania do kolekcji
- 1769
- lokalizacja
- Pałac na Wyspie - Galeria Obrazów, parter
- sygnatury, napisy
- u dołu po prawej czerwony numer galerii Stanisława Augusta 1194
- miejsce powstania
- Antwerpia (Belgia)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 840
Jean-Charles (Jan Karel) de Cordes (1577–1641), Seigneur de Wichelen Cescamp, pochodził ze znanej szlacheckiej rodziny w Antwerpii. Jego portret to pendant do portretu żony, Jacqueline van Caestre (zob. nr kat. 43), którą poślubił w 1617. Przedstawia modela w ujęciu do kolan, w złocisto-czarnym stroju, z szablą u boku. […] Stanisław Iskierski (S. Iskierski, Katalog galerii obrazów Pałacu w Łazienkach w Warszawie, Warszawa 1931) odnotował związek portretów z parą wizerunków ze zbiorów Muséesroyaux des Beaux-Arts de Belgique w Brukseli […]; łazienkowskie obrazy określił jako XVIII-wieczne kopie. […]
Brukselski portret Jeana-Charles’a de Cordes […], tak jak jego pendant, ukazuje modela siedzącego, w ujęciu do pasa. Portrety, namalowane ok. 1618 […], uznawane były od XVIII w. naprzemiennie bądź za dzieła Rubensa […], bądź młodego van Dycka, zatrudnionego wówczas w pracowni mistrza.[…]
Przeważała opinia, że brukselskie oryginały pierwotnie ukazywały modeli w ujęciu do kolan, tak jak łazienkowskie, i że zostały ucięte. […]
Jak wykazały jednak ostatnie badania technologiczne […], oryginały z Brukseli nie zostały wtórnie przycięte. Według Nory de Poorter (w: A Genius at Work. The Works of Peter Paul Rubens in the Royal Museums of Fine Arts of Belgium Reconsidered, kat. wyst., J. van der Auvera, S. van Sprang i in., Brussels, Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique 2007, s. 140–41)] musiała zatem istnieć jeszcze jedna, XVII-wieczna para portretów de Cordes’a i jego żony, prezentująca modeli w ujęciu 3/4, która była pierwowzorem zarówno dla brukselskich replik, jak i łazienkowskich kopii. Pytanie, czy owe nieznane pierwowzory były dziełem Rubensa, czy jego wybitnego asystenta, musi pozostać otwarte. Badacze są wprawdzie zgodni, że tak ważny klient jak de Cordes zamówienie na małżeńskie portrety złożył bez wątpienia u samego Rubensa, z którym łączyły go zresztą osobiste kontakty […], jednak zdaniem de Poorter (jw.) obrazy mogły być wspólnym dziełem, a nawet, za zgodą „firmującego” pracę mistrza, zostać namalowane przez van Dycka. […] [Zob. D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach Królewskich. Katalog, Łazienki Królewskie, Warszawa 2015, kat. nr 42, s. 173–175.]
