Apollo i Dafne
- datowanie
- 1707-1708
- rodzaj
- obraz
- technika
- olej
- materiał
- płótno
- wymiary
- 62,3 x 46,7 cm
- data dodania do kolekcji
- 1782
- lokalizacja
- Pałac na Wyspie - Galeria Obrazów, parter
- sygnatury, napisy
- u dołu po prawej czerwony numer galerii Stanisława Augusta 59
- miejsce powstania
- Włochy (Europa)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 864
Owidiusz, Metamorfozy 1: 545–52.
Nimfa Dafne, uciekająca przez zalotami Apolla i przemieniająca się w laurowe drzewo dzięki zaklęciu swego ojca, rzecznego boga Peneusza, którego prosiła o ratunek – to jedna z najczęściej przedstawianych w sztuce scen zaczerpniętych z Metamorfoz. Umieszczona w prawym dolnym rogu obrazu odległa scena z postacią mężczyzny i dymiącą słomianą budowlą także nawiązuje do Metamorfoz. […]
Obraz pochodzi z kolekcji Karla Heinricha von Heineckena (1706–1791), wybitnego znawcy sztuki i bibliofila, kustosza Gemäldegalerie i Kupferstichkabinett w Dreźnie. […] Do galerii Stanisława Augusta obraz trafił najpóźniej w 1782, figuruje bowiem w katalogu królewskiej galerii, sporządzonym w styczniu 1783. Jest jednak bardziej prawdopodobne, że kupiony został w latach 70. i że pośredniczył w tym dawny właściciel obrazu – Karl von Heinecken – mentor i przyjaciel Marcella Bacciarellego. […]
Luti malował głównie historyczne i religijne kompozycje, utrzymane w barokowej formule grande maniere. W jego oeuvre jest relatywnie mniej obrazów o tematyce mitologicznej. Bowron datuje Apolla i Dafne na 1707–08. W tym okresie, pod wpływem sztuki Carla Maratty, w malarstwie Lutiego następuje stopniowy odwrót od żywiołowości i bogactwa barokowego języka na rzecz klasycyzującego stylu, który będzie charakteryzować jego ostatnie dzieła. Pojawia się w nich mniejsza liczba postaci i kompozycja staje się bardziej uporządkowana; artysta kładzie większy nacisk na czystość form, a tonacja kolorystyczna jest bardziej wyważona i subtelna. Styl Maratty oddziałał zarówno na wielkoformatowe malarstwo religijne Lutiego, jak i na małe gabinetowe obrazy o tematyce mitologicznej. W scenie z Apollem i Dafne (z jej dłoni uniesionych w charakterystycznym geście wyrastają liście) widać oczywiste inspiracje słynnym obrazem Maratty o tym samym temacie […]. [Zob. D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach Królewskich. Katalog, Łazienki Królewskie, Warszawa 2015, kat. nr 66, s. 251.]