Trzeci wykład z cyklu "Oświeceniowa republika marzeń" będzie poświęcony przygodom Giacomo Girolamo Casanovy (1725-1798) w Warszawie. Opowie o nich prof. Tadeusz Cegielski.
O tym, że legendarny awanturnik, podróżnik i kochanek miał - przekroczywszy czterdziestkę - szczery zamiar ustatkować się na ciepłej dworskiej posadzie, dowiadujemy się z jego spisanych pod koniec życia, zaś opublikowanych dopiero w XIX w. dwunastu tomach "Histoire de ma vie". Casanova odrzucił propozycję stanowiska nauczyciela w szkole wojskowej Fryderyka II Pruskiego i zawitawszy do Warszawy na przełomie 1765 i 1766 r. rozpoczął starania o przychylność niedawno koronowanego Stanisława Augusta oraz funkcję jego sekretarza.
"Historia mojego życia", jedno z najciekawszych źródeł literackich do poznania mentalności i obyczajowości epoki ancien regime’u, przynosi również relację z pobytu Wenecjanina w naszym kraju.
W Warszawie Casanova obracał się w najlepszym towarzystwie, bywał gościem króla i uczestniczył w stołecznym życiu teatralnym. To tu, z inicjatywy Stanisława Augusta, rozpoczął działalność pierwszy teatr publiczny. W Operalni Saskiej publiczność oklaskiwała konkurujące ze sobą włoskie baleriny: Annę Binetti, Caterinę Gattai i Teresę Casacci.
Casanova podobnie, jak w innych miejscach, w których gościł, chciał uchodzić za szlachcica, którym przecież nie był. Toteż wyzwanie na pojedynek przez wielkiego pana, Ksawerego Branickiego, przyjął jako prawdziwy zaszczyt. Nie podejrzewał, że dał się wciągnąć w pułapkę. Warszawskie przygody Wenecjanina przeszły do legendy.
Tadeusz Cegielski - dr hab., profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, historyk, specjalizuje się w historii idei oraz dziejach kultury epoki nowożytnej i xix wieku. Od roku akademickiego 2013/14 zatrudniony w Instytucie Historii Sztuki UW. W latach 1993-1999 oraz 2008-2012 prodziekan Wydziału Historycznego UW.
Autor podręczników szkolnych i programów nauczania w dziedzinie historii, ekspert Ministerstwa Edukacji Narodowej do spraw podręczników. Opublikował szereg monografii z zakresu dziejów nowożytnych powszechnych i Polski (Das alte Reich und die erste Teilung Polens 1768-1774, Wiesbaden 1988; Rozbiory Polski 1772–1793–1795, wspólnie z Łukaszem Kądzielą, Warszawa 1990), w tym masonerii („Ordo ex Chao”. Wolnomularstwo i światopoglądowe kryzysy xvii i xviii wieku, Warszawa 1995; Księga Konstytucji 1723 roku i początki wolnomularstwa spekulatywnego w Anglii, Warszawa 2011). W latach 1992-2013 wydawca i redaktor naczelny czasopisma „Ars Regia. Rocznik poświęcony myśli i historii wolnomularstwa”. Ceniony popularyzator wiedzy historycznej, autor kilkuset artykułów, scenariuszy telewizyjnych, wywiadów, uniwersyteckich i publicznych wykładów w kraju i na świecie, kurator i współautor głośnej wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie Masoneria. Pro publico bono (2014/2015).
Powieściopisarz, wielbiciel literatury popularnej, także jej badacz; z początkiem 2015 ukazała się jego książka Detektyw w krainie cudów. Powieść kryminalna i początki nowoczesności 1841–1941 (w.a.b. Warszawa).
