Heliogramy autorstwa Nicolasa Grospierre'a zostaną zaprezentowane na wystawie czasowej w Sali Salomona w Pałacu na Wyspie. Powstałe z siły światła, koloru i materii prace wypełnią puste pola po zniszczonych w czasie II wojny światowej obrazach Marcello Bacciarellego.

Wielkoformatowe malowidła w Sali Salomona zostały wykonane przez Marcello Bacciarellego w latach 1788-1793 jako część ikonograficznego programu króla Stanisława Augusta. Na ścianach i sklepieniu nadworny malarz przedstawił sceny z historii biblijnego króla Salomona. To właśnie od niego pochodzi nazwa majestatycznego wnętrza.

Przedstawienia z życia słynącego z mądrości starotestamentowego władcy miały wymiar symboliczny - były manifestem królewskich reform i dążeń. Dobry władca, jak wówczas uważano, podobnie jak Salomon, powinien kierować się w swych rządach nie tylko cnotą mądrości i wynikającą z niej sprawiedliwością, lecz także dbać o dobrobyt kraju i utrzymanie pokoju. Stanisław August, stawiając sobie za wzór biblijnego władcę, pragnął osiągnąć podobne cele. Ukazanie Świątyni Jerozolimskiej, do której Salomon zmierza z orszakiem niosącym Arkę, symbolizowało Konstytucję 3 maja - największe dokonanie rządów Stanisława Augusta. W obrazach Marcello Bacciarellego przewijała się też gorzka autorefleksja dotyczącą losów reformy i sytuacji politycznej w przededniu ostatniego rozbioru Polski.

Zarówno plafon, jak i naścienne malowidła w Sali Salomona zostały całkowicie zniszczone wskutek pożaru, który Niemcy wzniecili w Pałacu na Wyspie, opuszczający Łazienki Królewskie w 1944 r. Od lat 60. XX w., gdy odnowiony po wojennych zniszczeniach zabytek otwarto dla publiczności, dwie wielkie złocone ramy, plafon i pola faset pozostawały puste.

Heliogramy w Sali Salomona

Po licznych debatach w gronie ekspertów m.in. z zakresu historii sztuki i konserwacji, poświęconych rekonstrukcji dekoracji malarskich w Sali Salomona, Muzeum Łazienki Królewskie postanowiło zaprosić współczesnych twórców, by podjęli próbę odkrywania na nowo artystycznych oraz ideowych wizji Stanisława Augusta.

Projekt inicjują prace autorstwa Nicolasa Grospierre'a. Zmieniające się pod wpływem słońca heliogramy, które wypełnią puste pola po zniszczonych przez ogień obrazach Marcello Bacciarellego, odzwierciedlają, jak podkreśla artysta, "zarówno obecność, jak i nieobecność, trwałość i nietrwałość (...), stanowią pomost między tym co fizyczne, a tym, co metafizyczne, między tym, co widzimy, a tym, co pozostaje poza granicami naszej percepcji". 

Są to prace na wielu płaszczyznach pełne symboli, począwszy od siły słońca, które kreowało na nich wzory, gdy były wystawione na jego działanie w łazienkowskich ogrodach. Heliogramy to również efekt dialogu między licznymi społecznościami, zarówno wokół, jak i w Muzeum. Połączyły zaangażowanie wielu osób z genialnymi wizjami artysty.

Godziny otwarcia, wstęp na wystawę

Heliogramy w Sali Salomona można będzie oglądać we wrześniu od wtorku do środy w godz. 10.00-17.00, w czwartek i piątek w godz. 10.00-18.00, w sobotę w godz. 12.00-20.00 oraz w niedzielę w godz. 10.00-16.00. Od października od wtorku do środy w godz. 9.00-16.00, od czwartku do soboty w godz. 10.00-18.00 oraz w niedzielę w godz. 10.00-16.00. Ostatnie wejście odbywa się 30 minut przed zamknięciem ekspozycji. Wstęp: w ramach karnetu do wszystkich obiektów MŁK (90 zł - normalny, 45 - ulgowy, 65 zł - dorośli z Kartą Dużej Rodziny); członkowie Klubu Przyjaciół Muzeum Łazienki Królewskie - za darmo; w piątek zwiedzanie bezpłatne.  

Nicolas Grospierre (ur. 1975) - fotograf architektury, artysta posługujący się fotografią jako narzędziem twórczym. Dorastał we Francji, w Polsce mieszka od 1999 r. Zanim zajął się fotografią, studiował nauki polityczne i socjologię w Paryżu i Londynie. Jako fotograf koncentruje się na projektach dokumentalnych; interesuje go również problematyka konceptualna. W pracach dokumentalnych często podejmuje wątek pamięci zbiorowej i nadziei związanych z modernistyczną architekturą, gdy towarzyszące jej utopie straciły na sile i znaczeniu. W pracach konceptualnych buduje sytuację gry prowadzonej z widzem, do której jest on wciągany za pomocą atrakcyjnych, wręcz zmysłowych obrazów oraz instalacji. Za wystawę "Hotel Polonia. Budynki Życie po życiu" (razem z Kobasem Laksą) został nagrodzony Złotym Lwem na 11. Biennale Architektury w Wenecji w 2008 r. Jest laureatem Paszportu Polityki (2012). Jego publikacje fotograficzne obejmują "Modern Forms. A Subjective Atlas of 20th Century Architecture" (2016) i "Modern Spaces. A Subjective Atlas of 20th Century Interiors" (2018), oba opublikowane przez Prestel Publishing, Londyn. Swoje prace prezentował m.in. na wystawach: "Lapis Mundi", Muzeum Ziemi, Warszawa, 2022; "Król Olch", Galeria Starmach, Kraków, 2022; "LCAXN", Fundacja Le Corbusiera, Paryż, 2021; "Subiektywny atlas Modernistycznej architektury", Instytut Fotografii Fort, Warszawa, 2019; "The Best Possible City", Architektur Galerie, Monachium, 2018; "Miasto, które nie istnieje", Pereswietow Galeria Pereulok, Moskwa, 2018; "Todo Palidece ante el Libro", Centro de Arte Alcobendas, Madryt, 2017; "Heliosophia", Galeria Alarcon Criado, Sewilla, 2017; "Modern Forms", Architectural Association, Londyn, 2016; "Szkiełko w oku", BWA Warszawa, 2014; "Gabinety Owalne", Państwowa Galeria Sztuki, Sopot, 2013; "Miasto, które nie istnieje", Bunkier Sztuki. Kraków, 2012; "One Thousand Doors, No Exit", Graham Foundation, Chicago, 2011.