Kurs historii sztuki i idei XVIII wieku

Zapraszamy do udziału w interaktywnym seminarium poświęconym historii estetyki XVIII wieku. Mowa będzie m.in. o początkach estetyki filozoficznej i kulturze smaku na przykładzie malarstwa pejzażowego oraz portretowego z owego stulecia.

Zapraszamy do udziału w interaktywnym seminarium poświęconym historii estetyki XVIII wieku. Mowa będzie m.in. o początkach estetyki filozoficznej i kulturze smaku na przykładzie malarstwa pejzażowego oraz portretowego z owego stulecia.

Seminarium skierowane jest do młodzieży i dorosłych. Obejmuje interaktywne wykłady, które odbędą się 1 i 2 grudnia 2018 r. o godz. 12.00 w Pałacu na Wyspie. Koszt uczestnictwa - 10 zł, obowiązują zapisy: (+48) 22 50 60 183, edukacja@lazienki-krolewskie.pl. Kurator projektu: Joanna Szumańska, j.szumanska@lazienki-krolewskie.pl.

Uczestnicy seminarium otrzymają listę lektur oraz materiały umożliwiające przygotowanie do udziału w interaktywnych wykładach.

Grudniowe spotkania inaugurują kurs historii sztuki i idei XVIII w., który kontynuowany będzie w Łazienkach Królewskich w 2019 r. Kolejne seminaria dotyczyć będą sztuki, muzyki, teatru oraz dramatu (szczegóły podane zostaną na stronie internetowej Muzeum).

1 grudnia 2018 r., godz. 12.00-13.30, Sala Balowa, Pałac na Wyspie
"Estetyka XVIII wieku", prowadzenie - prof. Iwona Lorenc

Wykład o tendencjach europejskiej myśli estetycznej XVIII w., głównie angielskiej i niemieckiej, osadzony zostanie w kontekście tradycji malarskiej, z którą związana jest wrażliwość estetyczna epoki oraz charakterystyczna dla niej siatka pojęć. Omawiane będzie malarstwo pejzażowe i portretowe w XVII, XVIII oraz XIX w. (Rembrandt, Ruisdael, Poussin, Lorraine, Reynolds, Gainsborough, Constable, Turner).

Przedstawione zostaną następujące tendencje i koncepcje estetyków tego okresu:
1. Argumentacja na rzecz niesprowadzalności tego, co estetyczne do poznania, z czym łączy się podkreślanie roli uczucia i wyobraźni oraz koncepcja geniusza.
2. Autonomizm estetyczny: argumentacja na rzecz niesprowadzalności przeżycia estetycznego do innych przeżyć.
3. Koncepcja boskiej opatrzności, która tak zbudowała organizm człowieka, że na obiektywne jakości odpowiada subiektywnym doznaniem estetycznym.
4. Koncepcja smaku estetycznego.
5. Nowe pola problemów związane z wprowadzeniem nowych kategorii estetycznych: wzniosłości i malowniczości.
6. Naturalizm estetyczny.
7. Metoda historyczna.

1 grudnia 2018 r., godz. 13.45-15.15, Galeria Obrazów i Gabinet Portretowy w Pałacu na Wyspie
"Między pięknem i wzniosłością - początki estetyki filozoficznej", prowadzenie - prof. Mateusz Salwa

Uczestnicy spotkania, będącego kontynuacją wcześniejszego wykładu, przyjrzą się początkom estetyki filozoficznej oraz trzem najważniejszym w XVIII w. kategoriom estetycznym, które na stałe weszły do dziedzictwa kultury europejskiej, czyli pięknu, malowniczości i wzniosłości. Choć estetyką pojmowaną jako teoria piękna teoretycy i artyści zajmowali się od starożytności, to osobną dziedziną filozofii stała się ona dopiero w połowie XVIII w. (początkowo filozofowie uznawali ją zarówno za teorię poznania zmysłowego, jak i sztuk pięknych). W okresie, gdy doszło do zmiany definicji piękna, pojawiły się również takie kategorie, jak malowniczość i wzniosłość, przy czym wszystkie one odnosiły się nie tylko sztuki, ale też do przyrody.

2 grudnia 2018 r., godz. 12.00-13.30, Sala Balowa w Pałacu na Wyspie
"Smak, sztuki piękne i historia", prowadzenie - prof. Mateusz Salwa

Kultura XVIII w. bywa nazywana kulturą smaku. To bowiem smak - pojmowany szeroko i odnoszony nie tylko do estetyki, ale też do etyki - stanowił kluczową kategorię, służącą w owym stuleciu do opisywania sztuki i życia codziennego. Systematyczne próby definiowania smaku zaczęto podejmować u zarania XVIII w., zaś zarzucono je w dużej mierze wraz z nadejściem XIX w. i romantyzmu. Choć smak pojmowano bardzo rozmaicie, zgodnie przyjmowano, że w odniesieniu do sztuki stanowi on zdolność odbiorców do postrzegania i oceniania piękna dzieł. Nie chodziło przy tym wyłącznie o dzieła współczesne, którymi miała się zajmować rodząca się wówczas krytyka sztuki, ale również o dawne, co z kolei miało znaczenia dla historycznego pojmowania sztuki.

Prof. zw. dr hab. Iwona Lorenc pracuje w Instytucie Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie pełni funkcję kierownika Zakładu Estetyki, oraz w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Od 1989 r. była redaktorem, a następnie w latach: 2002-2007 redaktorem naczelnym półrocznika "Sztuka i Filozofia"; w latach 1998-2008 współkierowała Pracownią Badań nad Filozofią Francuską i Francuskojęzyczną w Instytucie Filozofii UW. Specjalizuje się w filozofii sztuki, szczególnie w zakresie filozofii fenomenologicznej, filozofii przedstawienia i estetycznej problematyce późnej nowoczesności. Jest autorką monografii i redakcji zbiorowych,  m. in. "Logos i mit estetyczności" (1993); "Świadomość i obraz. Studia z filozofii przedstawienia" (2003); "Minima aesthetica. Szkice o estetyce późnej nowoczesności" (2010); "Fenomenologia francuska” (2006); "Wokół fenomenologii francuskiej" (2007); "Fenomen i przedstawienie. Francuska estetyka fenomenologiczna" ( 2011), "Estetyczne problemy późnej nowoczesności" (2014).

Prof. Mateusz Salwa - adiunkt w Zakładzie Estetyki Instytutu Filozofii UW; z wykształcenia historyk sztuki i filozof; współpracuje z Katedrą Kulturoznawstwa SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego oraz Instytutem Badań Przestrzeni Publicznej ASP w Warszawie. Opublikował m.in. "Iluzja w malarstwie. Próba filozoficznej interpretacji" (2010) oraz "Estetyka ogrodu. Między sztuką a ekologią (2016). Zajmuje się też przekładami, przede wszystkim z języka włoskiego. Główne obszary jego to zainteresowań to współczesna estetyka, nowożytna i nowoczesna teoria sztuki oraz estetyka przyrody i krajobrazu.