Zapraszamy na spotkanie z cyklu "Nasi Wielcy", poświęcone wspomnieniu życia i twórczości Aliny Scholtz, pionierki polskiej architektury krajobrazu, projektantki warszawskiej zieleni.

Alina Scholtz (1908-1996) należała do pierwszego rocznika, który studiował w zorganizowanym przez Franciszka Krzywdę-Polkowskiego w roku akademickim 1930/1931 Zakładzie Architektury Krajobrazu i Parkoznawstwa przy Wydziale Ogrodniczym warszawskiej SGGW. Była zarazem - jako członkini założycielka Międzynarodowej Federacji Architektów Krajobrazu (IFLA) oraz organizatorka Sekcji Architektury Krajobrazu przy Stowarzyszeniu Architektów Polskich (SARP) - jedyną kobietą wymienianą w panteonie "ojców założycieli" polskiej i światowej architektury krajobrazu. Zasłynęła przede wszystkim jako projektantka zieleni Warszawy: twórczyni modernistycznych ogrodów prywatnych oraz istniejących do dziś założeń parkowych i pomnikowych, takich jak tor wyścigów konnych na Służewcu, Cmentarz Powstańców Warszawy czy Centralny Park Kultury (dziś: Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego). Jako uczennica i "prawa ręka" prof. Franciszka Krzywdy-Polkowskiego była współrealizatorką, a następnie opiekunką (w czasie okupacji hitlerowskiej) parku w miejscu urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli.

Po wojnie - jako kierowniczka Pracowni Zieleni w Biurze Odbudowy Stolicy (1945-1949) i Biurze Urbanistycznym Warszawy (1949-1958) - stanęła na czele odbudowy stołecznej zieleni. Razem ze słynnym botanikiem Romanem Kobendzą inwentaryzowała skalę zniszczeń, które dotknęły warszawską przyrodę, oraz tworzyła nowe założenia (otoczenie trasy W-Z, odbudowa Ogrodu Saskiego). Dużą wagę przykładała do projektów ogrodów jordanowskich, co przełożyło się na późniejsze realizacje zieleni osiedlowej, w tym place zabaw dla dzieci. Wiele z jej projektów realizował Wydział Ogrodniczy Zarządu Miejskiego przy współudziale mieszkańców Warszawy, którzy brali udział w społecznych akcjach nasadzeń.

W czasach odwilży Alina Scholtz projektowała zieleń wokół ambasad PRL w Pekinie i Pjongjangu (Phenianie) oraz ChRL w Warszawie, a także wokół hotelu Urzędu Rady Ministrów przy ul. Klonowej w Warszawie. Od 1958 roku połączyła siły ze słynną architektką i niezrzeszoną polityczką, Haliną Skibniewską. Wspólnie startowały w konkursach architektonicznych na projekty osiedli Sady Żoliborskie (1960) i Szwoleżerów (1965); Alina Scholtz projektowała też zieleń na osiedlu Sadyba. Stylistyka jej projektów wpisywała się w charakterystyczne cechy modernizmu, który w architekturze krajobrazu wyrażał się w postaci integracji elementów naturalnych oraz małej architektury - tarasów i murów oporowych, zbiorników wodnych uwzględniających hydrobotanikę, altan i pergoli. Zależało jej na maksymalnej ochronie istniejącego drzewostanu, umiejętnym wykorzystaniu zastanego ukształtowania terenu i wody, stosowaniu gatunków lokalnych (pospolitych) i egzotycznych soliterów, drzew owocowych i roślin miododajnych, a także kompozycjach opartych na motywie okręgu czy celowo nawiązujących do motywów historycznych. Wszystkie te elementy miały służyć rekreacji i regeneracji człowieka w coraz bardziej zurbanizowanym świecie.

Cykl "Nasi Wielcy", prezentujący osiągnięcia architektów krajobrazu, ogrodników i planistów, zasłużonych dla polskiej sztuki ogrodniczej, odbywa się w ramach projektu "Świat ogrodów Longina Majdeckiego". Organizatorzy: Muzeum Łazienki Królewskie, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków.