Zapraszamy na sesję naukową, poświęconą cezurze roku 1764 w dziejach politycznych, społecznych i kulturowych Rzeczypospolitej.

W 2024 r. obchodzimy 260. rocznicę wyboru i koronacji ostatniego władcy Rzeczypospolitej. Rok 1764, jak każdy początek panowania nowego monarchy, był ważny już dla współczesnych, jednak losy państwa w II połowie XVIII w. sprawiły, że to panowanie z wielu powodów stało się jednym z najważniejszych w dziejach Rzeczypospolitej. W historiografii rok 1764 należy bez wątpienia do najczęściej przywoływanych cezur - wpływa znacząco na myślenie o dziejach XVIII w., o dokonujących się wówczas przemianach, procesach, kluczowych wydarzeniach.

Wysiłek kolejnych pokoleń badaczy sprawia, że wiemy coraz więcej, a jednocześnie ciągle aktualne pozostaje pytanie, czy łatwo narzucający się podział XVIII stulecia na czasy przed i po 1764 r. jest zawsze właściwy. Czy jego przyjęcie nie fałszuje i nie utrudnia wyważonych ocen, a przede wszystkim wyjaśniania procesów trwających znacznie dłużej, niepowiązanych nierozerwalnie z jednostkowymi wydarzeniami? Wydarzenia takie, nawet jeśli otwierają drogę do zmian i wpływają na nie, są głęboko zakorzenione w przeszłości oraz związane z wydarzeniami późniejszymi, bez których ich zaistnienie nie pozostawiłoby śladu. Być może jednak w kontekście pewnych zjawisk i procesów nie sposób zapomnieć o roku 1764?

PROGRAM SESJI NAUKOWEJ

9.00-9.20 - Otwarcie sesji

9.20-9.50 - "Stanisława Augusta »Nowe świata polskiego tworzenie «. Naprawdę?",  Richard Butterwick-Pawlikowski, Muzeum Historii Polski

Sejm

9.50-10.10 - "Początek trudnych reform. Rok 1764 w dziejach sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów", Witold Filipczak, Instytut Historii UŁ

Sejmiki

10.10-10.25 - "Od rządów sejmikowych do kryzysu? Przemiany znaczenia sejmików w latach 1696-1763", Michał Zwierzykowski, Wydział Historii UAM, Andrej Macuk, Instytut Historii PAN

10.25­-10.40 - "Na drodze do uporządkowania ustroju. Funkcjonowanie sejmików po reformach 1764 r.", Grzegorz Glabisz, Wydział Historii UAM, Monika Jusupović, Instytut Historii PAN

Myśl polityczna

10.40-11.10 - "Polska myśl polityczna XVIII wieku - kontynuacja czy zerwanie?", Anna Grześkowiak-Krwawicz, Instytut Badań Literackich PAN

11.10-11.30 - Dyskusja

11.30­-12.00 - Przerwa

Unia polsko-litewska

12.00-12.15 - "Ściślejsza integracja czy nowa orientacja w unii litewsko-polskiej?", Andrzej Rachuba, Instytut Historii PAN

12.15-12.30 - "Od idei stworzenia jednolitego państwa do odnowienia unii", Ramunė Šmigelskytė-Stukienė, Muzeum Narodowe Pałac Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie

Dyplomacja

12.30-13.00 - "Dyplomacja epoki saskiej i stanisławowskiej: najważniejsze wyzwania i kierunki zmian", Urszula Kosińska, Wydział Historii UW, Adam Danilczyk, Instytut Historii PAN

Dwór

13.00-13.15 - "Dwór - widmo, czy realny ośrodek władzy? Wettynowie między Dreznem a Warszawą 1697-1763", Adam Perłakowski, Instytut Historii UJ

13.15­-13.30 - "Dwór i ludzie dworscy - znaczenie zaplecza personalnego władcy w czasach rządów Stanisława Augusta", Piotr Skowroński, Muzeum Łazienki Królewskie

13.30-14.00 - Dyskusja

14.00-15.00 - Przerwa

Rola kobiet

15.00-15.30 - "1764 - przełom czy kontynuacja aktywności kobiet w życiu społeczno-kulturowym", Małgorzata Kowalczyk, Instytut Historyczny UWr, Agata Roćko, Instytut Badań Literackich PAN

Literatura

15.30-16.00 - "Czas literatury a czas polityki. Czy dla dyskursu literackiego rok 1764 był datą znaczącą?", Barbara Judkowiak, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, Aleksandra Norkowska, Wydział Literaturoznawstwa UKW

Architektura i urbanistyka

16.00-16.15 - "Czy rok 1764 stanowił przełom w architekturze polskiej?", Jakub Sito, Instytut Sztuki PAN

16.15-16.30 - "Polityka architektoniczna po 1764 r.", Przemysław Wątroba, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

16.30-16.50 - Dyskusja

16.50-17.10 - Przerwa

17.10-18.20 - Panel dyskusyjny: Teresa Kostkiewiczowa, Angela Sołtys, Stanisław Roszak, Richard Butterwick-Pawlikowski

18.20-18.30 - Zamknięcie obrad

18.30-20.00 - Zebranie członków Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

Organizatorzy: Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym, MŁK
Partnerzy: Muzeum Historii Polski, IH PAN, UAM

Wydarzenie będzie w całości rejestrowane. Przed jego rozpoczęciem uczestników zostaną odebrane zgody na rozpowszechnianie wizerunku w celach związanych z promocją i dokumentacją działalności organizatorów wydarzenia. Rozpowszechnianie wizerunków niektórych osób może się odbywać na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (gdy wizerunek będzie stanowił szczegół większej całości).