220 lat temu zmarł Stanisław August - ostatni król Polski
12 lutego 2018 r. przypadła 220. rocznica śmierci Stanisława Augusta. Ostatni król Polski zmarł w Petersburgu trzy lata po swojej abdykacji, w oddanym mu do dyspozycji przez cara Pawła I Pałacu Marmurowym. Władcę pochowano z honorami należnymi monarsze.
"Czuł od dawna, albo raczej przeczuwał, że nie długowieczny. Gotował się do tego okropnego momentu i czas przytomności krótki Bogu poświęcił, mówiąc akty za spowiednikiem swoim mowę zamknął. Twarz jego ani momentu nie była odrażająca i spokojność na niej wyryta była" - czytamy w liście Józefiny Potockiej do Eliaszowej Wodzickiej.
Stanisław August zmarł 12 lutego 1798 r. Ostatni dzień życia spędził w Pałacu Marmurowym w Petersburgu. Rano przyniesiono mu do łóżka, jak zwykle, filiżankę bulionu. Po wypiciu płynu zasłabł i stracił przytomność. Gdy ją odzyskał, poprosił do siebie księdza. Potem znów stracił przytomność. Zmarł późnym wieczorem.
Car Paweł I pochował Stanisława Augusta z honorami należnymi monarsze. Ciało królewskie zabalsamowano, odziano w mundur wojskowy z polskimi orderami, a następnie wystawiono w pokoju sypialnym. Przez kolejnych dziewięć dni odbywały się tam modlitwy i nabożeństwa. 22 lutego ciało Stanisława Augusta złożono uroczyście na "łóżku parady". Car włożył królowi na głowę złotą koronę.
26 lutego ciało polskiego władcy przełożono do trumny, którą przeniesiono do stojącego w sali marmurowej castrum doloris - wybudowanego według projektu nadwornego architekta carskiego Vincenza Brenny.
Wygląd katafalku i całej, zaprojektowanej przez Vincenza Brennę, dekoracji komnaty w Pałacu Marmurowym, uwiecznił miedzioryt Iwana Iwanowicza Kołpakowa na podstawie rysunku Josepha de Lapeine’a. Rycina została wykonana wkrótce po uroczystościach żałobnych. Widać na niej, jak na podwyższeniu, pod baldachimem stoi otwarta trumna z ciałem Stanisława Augusta. Zmarły nakryty jest kapą obszytą gronostajami i ozdobioną orłami, a na głowie ma koronę. Na trumnie widnieje orzeł i girlanda. Na taborecie z lewej strony leżą dwa ordery, a na taborecie z prawej strony - korona. Przy filarach podtrzymujących baldachim znajdują się owalne tarcze z cyfrą królewską. Po bokach zaś ustawiono płonące znicze na trójnogach i świeczniki.
Pogrzeb Stanisława Augusta odbył się 8 marca 1798 r. w kościele Św. Katarzyny w Petersburgu. Jego prochy spoczęły ostatecznie w katedrze św. Jana w Warszawie.
