Nowa strefa edukacji. Poczuj się, jak artysta i zrób gipsowy odlew

Fot. Paweł Czarnecki

W Starej Oranżerii działa innowacyjna strefa edukacji. Każdy, bez względu na wiek, może tam wykonywać gipsowe odlewy niczym rzeźbiarze z czasów Stanisława Augusta. Warto się zapisać na warsztaty.

Zajęcia można rezerwować dla grup, w tym szkolnych (rezerwacje@lazienki-krolewskie.pl, edukacja@lazienki-krolewskie.pl, tel: 22 50 60 028, 22 50 60 183).

Innowacyjna strefa edukacji ma charakter pracowni artystycznej, nawiązującej do XVIII-wiecznej formierni - warsztatu, w którym wykonywano gipsowe kopie antycznych i nowożytnych rzeźb. Ich studiowanie, szczególnie w drugiej połowie XVIII wieku, było ważnym elementem edukacji każdego artysty. Król Stanisław August, myśląc o powołaniu w Warszawie Akademii Sztuk Pięknych, a w Łazienkach Królewskich pierwszego nowoczesnego muzeum publicznego, zaczął gromadzić kolekcję gipsów. Pod koniec jego panowania należała ona do najbardziej wartościowych w Europie - jej część możemy dzisiaj oglądać w Królewskiej Galerii Rzeźby w Starej Oranżerii.

Teraz, dzięki nowej strefie edukacji, dzieci i dorośli mogą poczuć się, jak artyści z czasów Stanisława Augusta. Tuż przy wejściu do niej, od strony Królewskiej Galerii Rzeźby, stoją ławki, w "kieszeniach" których znajduje się papier i ołówki. Każdy może więc rysować rzeźby, jak czynili to nadworni artyści. Są tam także dwa odlewy gipsowe, które można poznawać przez dotyk - cała bowiem strefa jest dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Formy, gips i farby

W pracowni artystycznej, na środku, stoi stół warsztatowy z kawaletami. Są przy nim prowadzone zajęcia z użyciem gipsu, gliny i farb. Każdy ma szansę zrobić odlewy i poznać XVIII-wieczną technologię wykonywania kopii rzeźb. Do wykorzystania są klinowe i silikonowe formy, m.in. z motywami roślinnymi i zwierzęcymi.

Na tzw. "ścianie artysty" (magnetycznej) znajdą się receptury i instrukcje wykonywania odlewów gipsowych, wyimki z XVIII- wiecznej prasy o odkryciach archeologicznych, słownik motywów ikonograficznych, rysunki i odręczne notatki prowadzone przez artystę podczas prac nad kopią. Obok pracowni artystycznej jest sala multimedialna.

O unikalności nowej przestrzeni edukacyjnej świadczą pomoce dydaktyczne, które umożliwiają uczestniczenie w zajęciach osobom z niepełnosprawnościami. Są to m.in. przeznaczone do poznawania przez dotyk odlewy w żywicach epoksydowych i gipsie, tyflografiki obiektów z Królewskiej Galerii Rzeźby, trójwymiarowy model Starej Oranżerii, również na dotyk, audiodeskrypcje rzeźb z Królewskiej Galerii Rzeźby i Galerii Rzeźby Polskiej oraz filmy w Polskim Języku Migowym. Sale są również wyposażone w dwie pętle indukcyjne dla osób z dysfunkcją słuchu. Dostępna jest też bezpłatna aplikacja mobilna dla zwiedzających Starą Oranżerię.

Pracownia artystyczna nawiązująca do XVIII-wiecznej formierni, fot. Paweł Czarnecki

 Berlińskie wzorce

Opracowanie koncepcji nowej strefy edukacji poprzedziła wizyta pracowników Ośrodka Edukacji Łazienek Królewskich w Gipsformerei of the Staatliche Museen w Berlinie, jednej z niewielu manufaktur artystycznych na świecie. To właśnie tam zachowała się tradycja wykonywania odlewów gipsowych metodą historyczną, czyli z wykorzystaniem gipsowych form klinowych.  

Zespół Ośrodka Edukacji miał możliwość zobaczyć, jak wygląda warsztat formiera i obejrzeć zbiory, w skład których wchodzą tysiące form klinowych do odlewania kopii rzeźb z wszystkich epok w dziejach sztuki. Najstarsze z nich liczą nawet 200 lat i są używane do dziś. Do najciekawszych należy forma "Grupy Laokoona". Z tej skomplikowanej, liczącej aż 34 fragmenty kompozycji, powstała kopia słynnej rzeźby, która stanęła w Królewskiej Galerii Rzeźby w Starej Oranżerii.

Rzeźba do poznawania przez dotyk w Królewskiej Galerii Rzeźby, fot. Paweł Czarnecki
Formy silikonowe, fot. Paweł Czarnecki
Fot. Paweł Czarnecki
Fot. Paweł Czarnecki
Fot. Paweł Czarnecki
Forma klinowa, fot. Paweł Czarnecki
Fot. Paweł Czarnecki
Trójwymiarowy model Starej Oranżerii, fot. Paweł Czarnecki
Trójwymiarowy model Starej Oranżerii, fot. Paweł Czarnecki
Tyflografiki z obiektami Królewskiej Galerii Rzeźby, fot. Paweł Czarnecki
Rzeźba do poznawania przez dotyk, fot. Paweł Czarnecki