Nowa Oranżeria

Adam Adolf Loewe i Józef Orłowski zaprojektowali budynek Nowej Oranżerii (zbudowany w 1860-1861 r.) do przechowywania w chłodne dni drzew pomarańczowych oraz egzotycznych roślin, wystawianych latem do ogrodu. Wśród nich były drzewa kamforowe, magnolie, mirty, granaty i cyprysy.

Od południa przeszklona elewacja zapewniała roślinom swobodny dostęp do światła i ciepła słonecznego. Część środkowa ozdobiona została dwoma XIX-wiecznymi posągami Vertumnusa i Pomony. To mitologiczna para kochanków - bóstw związanych z przemianami pór roku, ogrodami i drzewami owocowymi. Dwa popiersia nad nimi symbolizują Jesień i Zimę. Autorem rzeźb jest Leon Molatyński.

Pomarańczarnie od XVII w. były stałym elementem parków i ogrodów przy rezydencjach królewskich i arystokratycznych w Europie. Są w Luwrze, Wersalu, Pałacu Kensington i Pałacu Kuskowo w Moskwie. W Polsce budowano je też w Wilanowie, Radzyniu Podlaskim, Nieborowie i Puławach.