Jakub rozpaczający nad szatami Józefa
- datowanie
- 1649
- rodzaj
- obraz
- technika
- olej
- materiał
- płótno
- wymiary
- 96,9 x 112,9 cm
- data dodania do kolekcji
- 1764
- lokalizacja
- Pałac na Wyspie - Gabinet Portretowy, parter
- sygnatury, napisy
- u dołu, po prawej, farga olejną: Jan Victors | 1649 u dołu po lewej czerwony numer galerii Stanisława Augusta 75
- miejsce powstania
- Amsterdam (Holandia)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 927
Księga Rodzaju 37: 22–23. […]
Obrazy religijne stanowią znaczną część oeuvre Victorsa. Artysta malował wyłącznie sceny ze Starego Testamentu, co wyróżnia go spośród współczesnych malarzy holenderskich, którzy, choć jako protestanci częściej podejmowali starotestamentową tematykę, nie rezygnowali jednak całkowicie z wątków chrystologicznych. Zdaniem Debry Miller przyczyn takiej postawy szukać należy w ortodoksyjnym kalwinizmie Victorsa, ściśle trzymającego się reguł ikonoklazmu (D. Miller, Jan Victors 1619–76, dysertacja, University of Delaware 1985, s. 164–166). Malarza bardziej interesowała dydaktyczna wymowa dzieła niż jego walor artystyczny; przypominał w tym Pietera Lastmana, który obok Rembrandta i Goverta Flincka wywarł bodaj największy wpływ na jego sztukę. W zamyśle Victorsa jego starotestamentowe przedstawienia miały być możliwie dokładną wykładnią biblijnych treści. Postaci bohaterów zdają się zastygać w bezruchu, ich gesty są wyraziste, „zawieszone”, mają dobitnie obrazować akcję i podkreślać dramatyzm wydarzenia. Język retorycznych gestów, niejednokrotnie zaczerpnięty z pism teoretyków, był przez artystę świadomie stosowany dla wyrażenia różnorodnych emocji postaci. W łazienkowskim obrazie Jakub unosi ręce w charakterystycznym geście oznaczającym głęboką rozpacz i opłakiwanie. Zdaniem Debry Miller bezpośrednią inspiracją dla kompozycji Victorsa był rysunek bądź akwaforta Rembrandta z przedstawieniem tej samej sceny z 1633 […]. [Zob. D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach Królewskich. Katalog, Łazienki Królewskie, Warszawa 2015, kat. nr 111, s. 402, 403.]