Ezaw sprzedaje Jakubowi prawo starszeństwa za miskę soczewicy
- datowanie
- 1653
- rodzaj
- obraz
- technika
- olej
- materiał
- płótno
- wymiary
- 109,0 x 137,0 cm
- data dodania do kolekcji
- 1775
- lokalizacja
- Pałac na Wyspie - Galeria Obrazów, parter
- sygnatury, napisy
- po prawej, u dołu, farbą olejną: 1653 u dołu po lewej czerwony numer galerii Stanisława Augusta 84
- miejsce powstania
- Holandia (Europa)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 928
Księga Rodzaju 25: 29–34. […]
Obraz, jak ustaliła Debra Miller, ma swój pendant, sygnowany i datowany 1653, w postaci sceny przedstawiającej Przymierze Rut i Noemi (Księga Rut, 1: 15–17), dziś w zbiorach prywatnych w Nowym Jorku (pł., 109 x 137 cm; D. Miller, Jan Victors 1619–76, dysertacja, University of Delaware 1985, nr 67), tak samo skomponowanej – z widocznymi do pasa postaciami w bliskim planie. Istnienie pendant ma znaczenie dla treści warszawskiego obrazu.
Rut, jedna z dwu synowych Noemi, po śmierci męża, w przeciwieństwie do drugiej synowej, która powróciła do domu swojej matki, odmawia opuszczenia rozpaczającej Noemi i postanawia z nią pozostać. Przymierze to zaowocuje w przyszłości narodzinami Dawida.
Obrazy tworzą parę kompozycyjną i treściową, opartą na dialektycznym zestawieniu dopełniających się, a jednocześnie przeciwstawnych motywów, spełniając właściwe dla holenderskiego malarstwa XVII w. kryterium „weergar” lub „wedegarde”, czyli pendants […]. Scenie rozgrywającej się we wnętrzu, w którym przedstawieni są Ezaw i Jakub w łazienkowskim obrazie, przeciwstawiona jest scena z Noemi i Rut rozgrywająca się w pejzażu, bohaterom męskim – bohaterki kobiece, a rywalizacji rodzeństwa – miłość i braterskie przywiązanie. Oba przedstawienia stanowią przy tym wykładnię jednego z najbardziej podstawowych biblijnych tematów, jakim jest niezmienna ciągłość męskiej linii potomków Abrahama, która zostaje zachowana dzięki decyzjom podjętym przez bohaterów. Ezaw oddał bowiem młodszemu Jakubowi prawo starszeństwa, zaś owdowiała Rut nie wróciła do matki, lecz została z rodziną męża (Miller 1985, s. 178–179). […] [Zob. D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach Królewskich. Katalog, Łazienki Królewskie, Warszawa 2015, kat. nr 112, s. 406, 407.]
