Wykłady

Historię ogrodu botanicznego Królewskiego Warszawskiego Uniwersytetu, którego ponad dwustuletnia historia ściśle splatała się z losami kraju, przedstawił prof. dr hab. Marcin Zych.

O fascynacji egzotyczną roślinnością i modzie na oranżerie w królewskich ogrodach, w tym w Łazienkach Królewskich za czasów Stanisława Augusta, opowiedział dr Seweryn Malawski.

Ogrodnictwo pozostaje symbolem pożądanego stosunku ludzi do przyrody. Tym potrzebniejszym, im bardziej postępuje degradacja planety i kryzys klimatyczny. Temu zagadnieniu był poświęcony wykład dr. hab. Mateusza Salwy.

O wpływie zmian klimatycznych na gatunki drzewiaste w kontekście ochrony i utrzymania starych, zabytkowych założeń parkowych opowiedział prof. Andrzej Jagodziński, dyrektor Instytutu Dendrologii PAN.

Wykład o lisach występujących w stołecznej aglomeracji, m.in. w Łazienkach Królewskich. Specjalista z Lasów Miejskich Warszawy opowiedział o biologii, trybie życia, chorobach i zagrożeniach, z jakimi mierzą się te zwierzęta.

Łazienki Królewskie odgrywają szczególną rolę w słynnym dramacie Stanisława Wyspiańskiego. Historyk Maria Jolanta Olszewska wyjaśniła, dlaczego stały się one dla pisarza przedsionkiem Hadesu.

Autor "Nocy listopadowej" miał niepowtarzalny styl. Jego różnorodną twórczość, w której połączył literaturę, malarstwo, teatr i rzemiosło artystyczne w jedną, spójną całość, przybliżył Przemysław Głowacki, historyk sztuki.

Opowieści i rytuały a nasz wspólny obraz historii. Marcin Napiórkowski, semiotyk kultury, opowiedział o tym, jak zbiorowa wyobraźnia o przeszłości może służyć lepszej przyszłości.

Teatralne wizje autora "Nocy listopadowej" to wyzwanie zarówno dla reżyserów, jak i grafików. Kustoszka Bożena Pysiewicz przedstawiła historię plakatów do utworów Stanisława Wyspiańskiego, które stworzyli znani artyści.

O okazach z menażerii i gatunkach, które wzbudzały największe zainteresowanie kolekcjonerów oraz widowni, opowiedział dr Konrad Bielecki podczas wykładu z cyklu "Zwierzęta w historii".

O znanych i mniej znanych obliczach współczesnego rezerwatu przyrody Morysin opowiedział dr inż. Maciej Żołnierczuk, architekt krajobrazu z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Po przybyciu na Maltę Wojskowego Zakonu Szpitalników Świętego Jana w jej historii rozpoczął się nowy rozdział. O tym, jak wyspiarski kraj rozkwitł kulturowo i gospodarczo, opowiedział Christian Mifsud z Heritage Malta.

O innym wymiarze twórczości Mattii Pretiego, jego dziełach oscylujących wokół historii starożytnej oraz scen o znaczeniu symbolicznym, opowiedziała Alicja Jakubowska, kustosz malarstwa w Zamku Królewskim w Warszawie.

Rozwój i starzenie się drzew oraz ich znaczenie dla środowiska to temat wykładu dr. hab. Jacka Borowskiego, który odbył się 6 lutego 2024 r. w Pałacu na Wyspie w ramach projektu "Świat ogrodów Longina Majdeckiego".

Życie i twórczość prof. Edwarda Bartmana, wybitnego polskiego architekta krajobrazu i dydaktyka SGGW, przybliżył dr inż. Przemysław Wolski. Spotkanie odbyło się z okazji 95. rocznicy urodzin profesora.

Freski w kościele San Biagio w Modenie to mało znana, aczkolwiek imponująca realizacja Mattii Pretiego, wybitnego malarza barokowego. Opowiedziała o nich Joanna Kilian, historyk sztuki z Muzeum Narodowego w Warszawie.

Luminizm to sposób przedstawienia światła w malarstwie, odgrywający szczególną rolę w twórczości XVII-wiecznych malarzy. Efekty światłocieniowe w ich pracach omówił Przemysław Głowacki, historyk sztuki i wykładowca.

O historii i współczesnym funkcjonowaniu Zakonu Maltańskiego opowiedzieli przedstawiciele Związku Polskich Kawalerów Maltańskich. Wykład towarzyszy wystawie "Mattia Preti. Odkrywając barokowe tajemnice Malty".

Rozwój artystyczny wybitnego malarza baroku w ciągu jego 86-letniego życia przedstawiła Bernadine Scicluna z Heritage Malta, kurator wystawy "Mattia Preti. Odkrywając barokowe tajemnice Malty".

Wyspy Maltańskie od dawna są skrzyżowaniem cywilizacji i tyglem kultur. O ich historii, od prehistorycznych osad po dzień dzisiejszy, opowiedziała Vanessa Ciantar z Heritage Malta.

Nowatorskie spojrzenie na historię litewskiej fotografii XIX wieku przedstawił dr Dainius Junevičius, kurator wystawy "Odnalezione obrazy. Fotoestetyka hrabiego Benedykta Henryka Tyszkiewicza (1852-1935)".

Historię i konserwację jednego z najwybitniejszych XIX-wiecznych dzieł sztuki ogrodowej w Europie, wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO, przybliżyła dr inż. Renata Stachańczyk.

O XIX-wiecznym założeniu dworsko-parkowym Gucin Gaj, znajdującym się obecnie na warszawskim Ursynowie, opowiedział dr Maciej Świątkowski, architekt krajobrazu, uczeń prof. Longina Majdeckiego.

Z okazji prezentacji w Łazienkach Królewskich obrazu Rembrandta "Jeździec polski" wykład na temat słynnego dzieła holenderskiego mistrza wygłosił dr. Xavier F. Salomon, zastępca dyrektora The Frick Collection w Nowym Jorku.

Fenomen Rembrandta na tle malarstwa holenderskich małych mistrzów XVII w. to temat wykładu bp. dr. hab. Michała Janochy, który towarzyszył wystawie obrazu "Jeździec polski" w Muzeum Łazienki Królewskie.

Kurator malarstwa holenderskiego i niderlandzkiego w paryskim Luwrze, Blaise Ducos, przedstawił późną twórczość Rembrandta na przykładzie namalowanego przez niego portretu Lukrecji.

Prof. dr. hab. Antoni Ziemba przybliżył sposób działania pracowni holenderskiego mistrza. Wykład, który odbył się 8 czerwca 2022 r., towarzyszył wystawie obrazu Rembrandta "Jeździec polski" w Muzeum Łazienki Królewskie.

Okoliczności nabycia przez Stanisława Augusta obrazu Rembrandta "Jeździec polski", który monarcha pozyskał dzięki swojej bogatej kolekcji drzewek cytrusowych, przedstawił dr Seweryn Malawski.

Jednej z najciekawszych postaci polskiego "wieku świateł", reformatorowi zakonu pijarów i szkolnictwa, Stanisławowi Konarskiemu, poświęcony jest wykład prof. Zofii Zielińskiej z Wydziału Historii UW.

Wykład prof. Anny Grześkowiak-Krwawicz z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, poświęcony "polskiej rewolucji" z 1791 r. i uchwalonej w wyniku tych wydarzeń Ustawie Rządowej.

Dr Mikołaj Getka-Kenig opowiedział o tym, w jaki sposób w czasach stanisławowskich powstała w Warszawie nowoczesna nekropolia na Powązkach, będąca trwałym dziedzictwem oświecenia.

Wykład dr inż. Beaty Fortuny-Antoszkiewicz i dr. inż. Jana Łukaszkiewicza o angielskich parkach krajobrazowych, które trwale zrewolucjonizowały sztukę ogrodową w zakresie kompozycji przestrzennej oraz kształtowania zadrzewień.

W czasach Stanisława Augusta warszawski rynek wyrobów luksusowych przeszedł gruntowną restrukturyzację. Wiązało się to m.in. z napływem cudzoziemskich rzemieślników oraz przedsiębiorców.

Wykład na temat kształtowania parkowego runa. Praktycznych wskazówek udzielił Jacek Kuśmierski, architekt krajobrazu.

Wykład dr hab. Gabrieli Świtek, poświęcony ikonografii ruin w ogrodach angielskich końca XVIII w., które były jednym z najpopularniejszych motywów architektonicznych.

O ostatnich latach życia marszałka Józefa Piłsudskiego, które związane były z Belwederem i Łazienkami Królewskimi, opowiedział prof. Włodzimierz Suleja, dyrektor Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.

Wykład Konrada Niemiry, poświęcony ogrodom Rzeczypospolitej XVIII w., a także roli, jaką w ich powstawaniu odgrywała magnateria.

Wykład prof. Antoniego Ziemby z Muzeum Narodowego w Warszawie "Pejzaże Rembrandta: psychologizacja natury, studia warsztatowe czy towar na sprzedaż?", towarzyszący wystawie "Rembrandt w Łazienkach Królewskich".

O historii "Krajobrazu z miłosiernym Samarytaninem" i próbach jego interpretacji opowiedziała Dorota Dec z Muzeum Narodowego w Krakowie.

Wykład dr Izabeli Kopani, która wyjaśniła, w jaki sposób nowożytna moda na chińszczyznę wpłynęła na koncepcję ogrodu angielskiego.

Podczas wykładu, który odbył się w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków i Międzynarodowego Dnia Ziemi, prof. Zbigniew Myczkowski omówił zagadnienia związane ze współczesnym krajobrazem, jego kształtowaniem i ochroną.

Wykład bp. prof. Michała Janochy, który towarzyszył wystawie obrazu "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta w Łazienkach Królewskich.

O pierwszym prezydencie Rzeczypospolitej Gabrielu Narutowiczu i jego związkach z Łazienkami Królewskimi opowiedział prof. Patryk Pleskot, główny specjalista w Oddziałowym Biurze Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.

Ogrody krajobrazowe współcześnie, w kontekście relacji człowiek - przyroda i zmieniających się idei dzieła sztuki, były tematem wykładu dr. hab. Mateusza Salwy.

Przez lata życie zawodowe i prywatne marszałka Józefa Piłsudskiego związane było z Belwederem i Łazienkami Królewskimi. O tym, jak tam funkcjonował, opowiedział prof. Grzegorz Nowik z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Współczesne polskie odznaczenia, w tym przyznawane za misje wojskowe w III Rzeczypospolitej, omówił prof. Juliusz S. Tym z Akademii Sztuki Wojennej.

Wykład prof. Krzysztofa Filipowa z Uniwersytetu w Białymstoku, który towarzyszył wystawie "Blask orderów w 100-lecie odzyskania niepodległości".

Tom Dutheil z Muzeum Legii Honorowej w Paryżu opowiedział m.in. o orderach i odznaczeniach hrabiego Walewskiego i marszałka Focha, symbolizujących ich kariery i wpływy.

Wykład z cyklu "Zjednoczona Europa angielskich ogrodów", który Tomasz Dziewicki z Uniwersytetu Warszawskiego wygłosił 5 grudnia 2018 r. w Pałacu na Wyspie.

W nowym cyklu "Zjednoczona Europa angielskich ogrodów" prof. Andrzej Pieńkos opowiedział o arcydziełach sztuki ogrodowej XVIII w. Wykład odbył się 14 listopada 2018 r. w Pałacu na Wyspie.

Wykład dr. hab. prof. UAM Bartosza Korzeniewskiego, poświęcony złożonym dziejom pamięci o królu Stanisławie Auguście, a także staraniom monarchy o zachowanie odpowiedniego wizerunku i zmaganiach z czarną legendą, która towarzyszyła mu od początku panowania.

O tym, w jaki sposób w europejskich ogrodach zafunkcjonował styl angielski, opowiedziała Barbara Werner, Główny Specjalista ds. Ogrodów Historycznych w Muzeum Łazienki Królewskie.

Wykład "Fantasmagorie, projekcje… O wymyślaniu Szekspira u antycznych ruin i podobnych szaleństwach doby Oświecenia" z cyklu "Mroczne sprawy Oświecenia". Prof. Andrzej Pieńkos opowiedział o zrodzonym pod koniec XVIII wieku w Europie nurcie poetyki grozy.

Dr hab. Katarzyna Błachowska opowiedziała o tym, w jaki sposób rosyjscy historycy tłumaczyli przyczyny upadku państwa polskiego.

Wykład prof. Szymona Paczkowskiego na temat upodobań muzycznych Fryderyka II i okolicznościach powstania Musikalisches Opfer - utworu, który Jan Sebastian Bach skomponował z myślą o władcy.

Wykład prof. Richarda Butterwicka-Pawlikowskiego o kulisach Polskiej Rewolucji w latach 1788-1792, w tym o działaniu Sejmu Czteroletniego, który odbył się w cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku".

Wykład dr hab. Gabrieli Świtek o znaczeniu kontrastu światła i mroku w architekturze Oświecenia, który odbył się 9 maja 2018 r. w Pałacu na Wyspie, w ramach cyklu "Mroczne sprawy Oświecenia".

Wykład dr Agnieszki Rosales Rodriguez, która przedstawiła wysoko cenione w pierwszej połowie XVIII w. malarstwo Antoine’a Watteau. Mowa była m.in. o muzycznych wątkach w dorobku artysty w kontekście paryskiej kultury muzycznej.

Dyskusja o paradoksach Oświecenia, w której udział wzięli: prof. Tadeusz Cegielski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, dr Dariusz Karłowicz, filozof, redaktor naczelny rocznika "Teologia Polityczna", oraz prof. Ryszard Kasperowicz, historyk sztuki z Uniwersytetu Warszawskiego.

Wykład dr. Jacka Kordela, poświęcony dziejom Saksonii, która w XVIII wieku, jak inne państwa o podobnym potencjale gospodarczym i demograficznym, musiała rezygnować z kolejnych atrybutów swojej suwerenności.

Wykład dr Anny Ryszki-Komarnickiej, która opowiedziała o okolicznościach powstania oratoriów na dworze wiedeńskim i ich sensie w kontekście polityki Habsburgów.

Wykład prof. Izabeli Zatorskiej, poświęcony powieści sentymentalnej "Paweł i Wirginia" Jacques'a-Henriego Bernardina de Saint-Pierre.

Wykład dr. Tomasza Jeża o jezuickich misjonarzach w Chinach w XVIII wieku i ich muzyce za Wielkim Murem.

Wykład prof. Andrzeja Pieńkosa o twórczości Huberta Roberta, artysty należącego do najbardziej znanych malarzy XVIII wieku.

Podczas wykładu z cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku" dr Dorota Dukwicz opowiedziała o tym, kto, kiedy i dlaczego zdecydował o podziale Rzeczypospolitej.

Wykład dr. Jacka Jaźwierskiego z cyklu "Mroczne sprawy Oświecenia", poświęcony estetyce wzniosłości, jednemu z "mrocznych" wynalazków Oświecenia, który w pełni zatriumfował w kulturze romantycznej.

Wykład dr Anety Markuszewskiej o mecenasowskiej działalności Jakuba III i Marii Klementyny, wielkich miłośników i znawców muzyki, którzy umiejętnie wykorzystywali teatr operowy dla swoich politycznych celów.

Wykład dr. hab. Michała Zwierzykowskiego z cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku".

Wykład prof. Marcina Cieńskiego, poświęcony ostatniemu utworowi Ignacego Krasickiego, który stanowi zamknięcie jego drogi życiowej i pisarskiej.

Wykład dr. hab. Andrzeja Pieńkosa i Piotra Skowrońskiego z Ośrodka Badań nad Epoką Stanisławowską w Muzeum Łazienki Królewskie, poświęcony spotkaniu Stanisława Augusta z Katarzyną II w Kaniowie.

Wykład dr. Pawła Migasiewicza na temat gigantycznych zniszczeń, jakich dokonano w dziełach sztuki podczas rewolucji francuskiej.

Wykład prof. Zofii Zielińskiej z cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku".

Wykład prof. Aliny Żórawskiej-Witkowskiej na temat tego, w jaki sposób Stanisław August świętował zwycięstwo wojsk polskich nad Turcją, cztery lata po 100. rocznicy wiktorii wiedeńskiej.

Wykład prof. Antoniego Ziemby o różnych konwencjach malarstwa portretowego w Holandii XVII w., towarzyszący wystawie jednego obrazu "Portret holenderskiego patrycjusza i jego rodziny".

Wykład dr hab. Urszuli Kosińskiej na temat działań ościennych dyplomacji, które utrzymywały Rzeczpospolitą w stanie słabości i podległości.

Debata prof. Ireny Poniatowskiej i prof. Tadeusza Cegielskiego na temat opery "Czarodziejski flet" oraz związków W. A. Mozarta z masonerią.

Wykład dr. Patryka Kenckiego na temat historii Teatru Królewskiego w Starej Oranżerii, towarzyszący wystawie "W żywiole sztuki. Jan Bogumił Plersch, nadworny malarz króla Stanisława Augusta".

Wykład Izabeli Zychowicz, zastępcy dyrektora ds. muzealnych w Łazienkach Królewskich, na temat Jana Bogumiła Plerscha, nadwornego malarza Stanisława Augusta.

Wykład Gerarda Keowna, ambasadora Irlandii, na temat relacji polsko-irlandzkich na przestrzeni wieków.

Wykład dr. hab. Andrzeja Pieńkosa, nawiązujący do wystawy dzieła Angeliki Kauffmann "Ariadna opuszczona przez Tezeusza".

Wykład dr. Jacka Głażewskiego o jednym z najwybitniejszych poetów polskiego Oświecenia.

Wykład dr. hab. Pawła Zająca o procesach naprawczych w okresie panowania Stanisława Augusta.

Wykład prof. dr. hab. Richarda Butterwicka-Pawlikowskiego z cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku".

Wykład dr Agnieszki Rosales Rodriguez na temat artystycznych kariery kobiet w XVIII w.

Wykład dr Marii Czeppe, który odbył się w cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku".

Wykład dr hab. Urszuli Kosińskiej, poświęcony polskiemu parlamentaryzmowi w XVIII w.

Wykład dr. hab. Piotra Ugniewskiego na temat francuskiego monarchy, który na początku XIX w. rezydował w Łazienkach Królewskich.

Wykład dr Aleksandry Bernatowicz o Janie Bogumile Plerschu, malarzu i dekoratorze, działającym dla Stanisława Augusta.

Wykład Jolanty Małgorzaty Talbierskiej o Akademii Sztuk Pięknych i Królewskim Gabinecie Rycin.

Wykład prof. Anny Grześkowiak-Krwawicz z cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku".

Wykład Izaury Jakackiej, historyka i archeologa, na temat cnót królewskich Stanisława Augusta.

Wykład dr. Jakuba Bajera o dyplomacji w czasach Stanisława Augusta i problemach, z jakimi się borykała.

Wykład dr hab. Barbary Arciszewskiej o królewskim projektancie i architekcie.

Wykład prof. Wojciecha Kriegseisena na temat nieuprzywilejowanych politycznie grup społecznych w XVIII wieku.

Wykład prof. Elżbiety Wichrowskiej z cyklu "Oświeceniowa republika marzeń".

Wykład dr Doroty Dukwicz z cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku".

Wykład Izabeli Zychowicz, dyrektor ds. muzealnych w Łazienkach Królewskich.

Wykład prof. Tadeusza Cegielskiego z cyklu "Oświeceniowa republika marzeń".

Wykład dr Angeli Sołtys z cyklu "Oświeceniowa republika władców".

Wykład prof. Tadeusza J. Żuchowskiego z cyklu "Oświeceniowa republika władców".

Wykład prof. Katarzyny Mikockiej-Rachubowej z cyklu "Oświeceniowa republika marzeń".