Zapraszamy na spotkanie z dr Barbarą Markowską, która omówi pojęcie wspólnoty, na podstawie koncepcji takich myślicieli, jak Giorgio Agamben, Alain Badiou, Antonio Negri, Ernesto Laclau i Chantal Mouffe czy Jaques Ranciere.

Tytuł wystąpienia dr Barbary Markowskiej "Kres wspólnoty i metapolityka" nawiązuje do słynnego eseju Jacquesa Derridy z 1968 r. "Les fins de l’homme", przetłumaczonego na język polski jako "Kres człowieka". Kres rozumiany był w tym tekście - pełniącym rolę politycznego manifestu - jako granica i spełnienie, czyli zmierzch europejskiego humanizmu rozwijającego się jako historyczny efekt pojęcia "człowieka".

Dr Markowska podobnemu badaniu podda pojęcie wspólnoty, pojęcie, które według niej jest jądrem myślenia politycznego. Wspólnota zawsze odwołuje się do podmiotu i to do podmiotu zbiorowego, stąd jej definiowanie, określanie jej granic możemy potraktować jako akt polityczny. Tym zajmuje się właśnie metapolityka - filozoficzna refleksja nad polityką, rozumianą po grecku jako to, co wspólne. Zarówno aktualnie, jak i potencjalnie.

Paradoks polega na tym, że żyjąc w czasach globalnego hiperkapitalizmu, wspólnota nie tyle ma jakieś granice, ale sama jest granicą. Granicą, która ma wiele znaczeń związanych z porządkiem czasowym: przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Może, po pierwsze, oznaczać jakieś wydarzenie inaugurujące, odgrywając role matrycy fundującej naszą tożsamość. Po drugie, może być artykułowana w teraźniejszości w postaci funkcji strukturalnej, umożliwiając zapośredniczenie jednostek i dostarczając podstawy ich relacjom. Może też stać się projektem na przyszłość, celem ostatecznej emancypacji.

W życiu politycznym po 1968 r. zauważamy, że termin "wspólnota" został zawłaszczony przez język prawicy. Jak podkreśla dr Markowska, pytanie, które chciałaby postawić, dotyczy lewicowych sposobów artykulacji tego pojęcia. - Nurtuje mnie, dlaczego lewica, reprezentująca szeroko pojęte myślenie krytyczne, ma problem z pojęciem wspólnotowości, a tym samym problem z określeniem podmiotu zbiorowego swojego politycznego projektu. Aby odpowiedzieć na to pytanie, przyjrzę się najbardziej charakterystycznym, cechom lewicowej konceptualizacji "wspólnoty" u takich myślicieli, jak Giorgio Agamben, Alain Badiou, Antonio Negri, Ernesto Laclau i Chantal Mouffe czy wreszcie Jaques Ranciere - mówi dr Markowska.

Spotkanie "Kres wspólnoty i metapolityka" odbywa się w cyklu "Nowe medytacje filozoficzne".