Zapraszamy na seminarium, przybliżające postać Aleksandry Piłsudskiej i jej działalność, zaprezentowaną na tle aktywności społecznej kobiet w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym.

Okazją do podjęcia tematu jest przypadająca 25 października 2021 r. setna rocznica ślubu Aleksandry Szczerbińskiej i Józefa Piłsudskiego, zawartego w nieistniejącej już kaplicy, która przylegała do pawilonu zachodniego Pałacu na Wyspie. Na pamiątkę tego wydarzenia, 22 czerwca bieżącego roku w Łazienkach Królewskich odbyła się uroczystość chrztu róży "Marszałkowa Aleksandra Piłsudska". Seminarium będzie kolejną okazją do przypomnienia owej rocznicy i przyjrzenia się bliżej postaci Aleksandry Piłsudskiej. Program wydarzenia obejmuje prelekcje ekspertów na temat żony Naczelnika Państwa i innych kobiet międzywojnia, spotkanie ze świadkiem historii, Markiem Dunin-Wąsowiczem, w szczególny sposób związanym z Aleksandrą Piłsudską oraz Łazienkami Królewskimi, a także spacery śladem marszałkowej i jej rodziny.

Seminarium organizowane jest przez Muzeum Łazienki Królewskie we współpracy z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Wydarzenie transmitowane będzie na żywo na profilach facebookowych obu muzeów. Przewidujemy również możliwość stacjonarnego udziału w seminarium, przy zachowaniu obostrzeń epidemicznych (obowiązek zasłaniania nosa i ust za pomocą maseczki). Rejestracja na seminarium i spacery jest możliwa poprzez formularz zamieszczony w tym miejscu. Zapisy trwają do 24 września 2021 r. Liczba miejsc ograniczona (decyduje kolejność zgłoszeń).

PROGRAM SEMINARIUM

28 września - Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie (Sala Balowa w Pałacu na Wyspie)
12.30-12.45: Otwarcie obrad
12.45-13.15: Dr hab. Dobrochna Kałwa (Uniwersytet Warszawski) - "Nie tylko sufrażystki. Stare i nowe pola aktywności kobiecej w II RP"
13.15-13.45: Dr Mariusz Kolmasiak (MŁK) - "Rola Aleksandry Piłsudskiej w Stowarzyszeniu » Rodzina Wojskowa « (1925-1939)"
13.45-14.15: Rozmowa Pawła Dunin-Wąsowicza ze świadkiem historii Markiem Dunin-Wąsowiczem
14.15-14.30: Dyskusja

29 września - Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku (salonik w nowym budynku Muzeum)
12.30-12.45: Otwarcie obrad
12.45-13.15: Anna Kowalczyk - "Buntowniczki, bojownice, żołnierki - kobiety w walkach zbrojnych przed i po Aleksandrze Szczerbińskiej"
13.15-13.45: Małgorzata Basaj (MJPS) - "Aleksandra Piłsudska. Prawdziwy dom mamy w Sulejówku"
13.45-14.15: Katarzyna Droga - "Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska jako symbol kobiet walczących o niepodległość ojczyzny i budujących nową Polskę po roku 1918"
14.15-14.30: Dyskusja

TEMATY SPACERÓW

28 września, godz. 15.00, Łazienki Królewskie (miejsce zbiórki: taras Pałacu na Wyspie), "Z Piłsudskimi po Łazienkach Królewskich"
Spacer pozwoli poznać miejsca w Łazienkach Królewskich, które związane są z Aleksandrą Piłsudską i jej mężem, marszałkiem Józefem Piłsudskim, a także z osobami z ich bliskiego otoczenia. Trasa wiedzie od Pałacu na Wyspie poprzez ogrody aż po Belweder. Prowadzenie: dr Mariusz Kolmasiak.

29 września, godz. 15.00, Sulejówek (miejsce zbiórki: hol główny), "Ścieżkami Piłsudskich - spacer po ogrodzie Aleksandry, Józefa, Wandzi i Jagódki"

Spacer po "puszczy milusińskiej" z odtworzonym warzywnikiem, sadem i pasieką, podczas którego odkryć można będzie ulubione zakamarki ogrodów rodziny Piłsudskich, ukryte wśród roślin i drzew. Piękna przyroda, otaczająca dworek "Milusin", stanie się tłem opowieści o Aleksandrze Piłsudskiej. Prowadzenie: Małgorzata Basaj.

Spacery prowadzone są alejkami utwardzanymi i naturalnymi, bez barier architektonicznych, trasa w Łazienkach Królewskich wymaga podejścia pod górkę.

Małgorzata Basaj - historyk i muzealnik, wieloletnia pracowniczka Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Kuratorka wystawy stałej "Dla Rzeczypospolitej. Józef Piłsudski 1867-1935", zajmująca się również historią Dworku Milusin i ogrodu historycznego oraz historią Sulejówka, a w szczególności sylwetkami znanych mieszkańców, m.in. Zofii Moraczewskiej. W centrum jej zainteresowań badawczych pozostaje jednak Aleksandra Piłsudska.

Katarzyna Droga - pisarka, redaktorka, dziennikarka. Wydawca i redaktor popularnych czasopism edukacyjnych; od 1994 r. współtworzyła dwutygodniki "Cogito", "Victor" i "Victor Junior". W latach 2008-2017 pełniła funkcję redaktor naczelnej psychologicznego magazynu "Sens" w Wydawnictwie "Zwierciadło". Obecnie współpracuje z magazynem "Twój Styl" i portalem Styl.pl. Jest autorką sag: "Pokolenia. Wiek deszczu, wiek słońca", "Pokolenia. Powrót do domu", "Gospoda pod Bocianem". Pisze książki o niezwykłych kobietach, często niedocenionych lub niesłusznie zapomnianych. Bohaterkami jej powieści biograficznych były takie znane osoby, jak Aleksandra Piłsudska, Hanna Ordonówna, a także odkryte - jak lekarka Irena Ćwiertnia, studiująca medycynę w okupowanej Warszawie. Pozycje "Hanka. Pierwsza powieść o Ordonównie" i "Doktor Irka. Wojna, miłość i medycyna" były nominowane w plebiscycie "Książki roku", organizowanym przez Allegro i portal Lubimyczytać.pl.

Marek Dunin-Wąsowicz (ur. 1926) - syn dziennikarza, Władysława Dunin-Wąsowicza, oraz działaczki społecznej i dyrektorki Szkoły "Rodziny Wojskowej" w Warszawie, Janiny Dunin-Wąsowiczowej. W okresie okupacji harcerz Szarych Szeregów i żołnierz Armii Krajowej, więziony na Pawiaku, skąd trafił do obozu koncentracyjnego Stutthof. Po wojnie został dziennikarzem i korespondentem, pracował w redakcji "Polski Zbrojnej", "Życia Warszawy" i "Rzeczpospolitej". Aktywny działacz warszawskich stowarzyszeń kombatanckich. Świadek historii.

Paweł Dunin-Wąsowicz (ur. 1967) - absolwent dziennikarstwa na UW. W latach 1991-2004 pracował kolejno jako redaktor w "Życiu Warszawy", "Machinie" i "Przekroju", równolegle wydając nieregularnik literacki "Lampa i Iskra Boża", który przekształcił się w wydawany i redagowany przez niego w latach 2004-2014 miesięcznik "Lampa". Jako wydawca wprowadził na rynek liczne debiuty książkowe, m.in. takich autorów, jak Dorota Masłowska, Jakub Żulczyk czy Małgorzata Rejmer. Jest autorem i współautorem tuzina własnych książek, ostatnio głównie publikacji varsavianistycznych, jak "Warszawa fantastyczna" (2010) oraz przewodniki literackie po dzielnicach Warszawy - kolejno Żoliborzu, Pradze i Mokotowie (2017-2019).

Dobrochna Kałwa - historyk, od 2012 r. adiunkt na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2000-2012 wykładała na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 2010 r. gościnnie na Erfurt Universität. Naukowo zajmuje się kulturową historią kobiet, metodologią badań historycznych oraz historią mówioną. Jest członkiem redakcji "Aspasia. The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women’s and Gender History", Komisji Historii Kobiet Komitetu Nauk Historycznych PAN i zarządu International Federation for Researchers in Women’s History. Autorka i współautorka książek i artykułów naukowych, m.in. "Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej. Dylematy środowisk kobiecych", "Migration als Ressource: Zur Pendelmigration polnischer Frauen in Privathaushalte der Bundesrepublik", "Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych", "From mentalities to anthropological history. Theory and methods".

Mariusz Kolmasiak - doktor historii, adiunkt w Dziale Badań Naukowych w Muzeum Łazienki Królewskie, zajmuje się osobą Józefa Piłsudskiego i związanymi z nim miejscami, z Łazienkami Królewskimi i Belwederem na czele. Autor monografii "Król żandarmów". Biografia Walentego Wójcika, przybocznego Marszałka Piłsudskiego (2013); "Belweder oraz jego mieszkańcy i użytkownicy" (1818-2014) (2014), za którą otrzymał Nagrodę KLIO 2015; "Kolebka Wielkości. Zułów, miejsce urodzenia Marszałka Józefa Piłsudskiego" (2017); "Zułów, miejsce urodzenia Marszałka Józefa Piłsudskiego" (2018); "Belweder 1818-2018" (2018); "Więzień Magdeburski. Internowanie Józefa Piłsudskiego i dalsze losy Domku Magdeburskiego" (2018 i 2020) oraz doktoratu "Muzeum Józefa Piłsudskiego w Belwederze" (1935-1939), za który wyróżniono go w konkursie na "Najlepszy Debiut Historyczny Roku".

Anna Kowalczyk - dziennikarka, blogerka, felietonistka, aktywistka. Autorka "Brakującej połowy dziejów" (Wyd. WAB, 2018), pierwszej popularnonaukowej syntezy historii kobiet na ziemiach polskich od paleolitu do współczesności. Opiekunka merytoryczna akcji "Gdzie są nasze patronki?".

 Seminarium jest częścią projektu "Aleksandra Piłsudska i sekrety międzywojennych Łazienek", w ramach którego odbywają się również działania edukacyjne, w tym m.in. warsztaty teatralne "A kogo obchodzi ta historia?". Projekt sfinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Wieloletniego "NIEPODLEGŁA" na lata 2017-2022.