Jean-Antoine Houdon (1741-1828)

Francuz Jean-Antoine Houdon zasłynął jako wybitny portrecista, robiąc popiersia głośnych postaci Oświecenia: polityków, filozofów, naukowców oraz arystokratów. Wykonanie swojej podobizny zlecił mu nawet pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych George Washington, który zaprosił go w tym celu do Ameryki. 

Jean-Antoine Houdon był rzeźbiarzem neoklasycystycznym. W wieku lat 20 zdobył Prix de Rome, prestiżową nagrodę, dzięki której jako młody artysta wyjechał do Rzymu, by studiować antyczne i renesansowe dzieła. Przebywał tam 10 lat, doskonaląc umiejętności i pracując na zamówienie. Kiedy wrócił do Paryża, zaczął wystawiać swoje rzeźby na salonach, szybko zyskując uznanie.

Tworzył liczne rzeźby o tematyce mitologicznej, ale wyspecjalizował się w portretach. Wyróżniały się one nie tylko wiernym oddaniem podobieństwa modela, ale też wyjątkowo trafnym uchwyceniem w kamieniu jego charakteru.

Houdon stworzył popiersia wybitnych osobistości Oświecenia: polityków, filozofów, naukowców oraz przedstawicieli arystokracji. Uwiecznił m.in. Denisa Diderot’a, Benjamina Franklina, Jean-Jacques’a Rousseau, Voltaire’a, Molière’a, Thomasa Jeffersona, Ludwika XVI i Napoléona Bonaparte. 

Sława francuskiego rzeźbiarza dotarła nawet za ocean. Pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych George Washington zaprosił go do Ameryki, by wykonał jego portret.

Dzieła Houdon'a cieszyły się - zapewne też dzięki sławie modeli - dużą popularnością. Zamawiano ich kopie w marmurze, brązie i gipsie. Marmurowe wersje wybierali zwłaszcza europejscy władcy, w tym caryca Katarzyna II oraz dwór francuski.

Popiersie Diany, rzymskiej odpowiedniczki Artemidy, bogini łowów i księżyca, Houdon wykonał w 1777 r. Jego forma nawiązuje do sposobu przedstawiania osoby żyjącej jako antycznej bogini. Nie jest więc wykluczone, że Diana mogła być portretem ówcześnie żyjącej damy.

Popiersie Diany było jedną z najdroższych rzeźb, którą kupił król Stanisław August. W inwentarzu nadwornego malarza Marcello Bacciarellego z 1795 r. zostało odnotowane, jako część Królewskiej Kolekcji Rzeźby, eksponowane w Sali Jadalnej Pałacu na Wyspie.

Istnieje autorska kopia popiersia Diany. Dziś znajduje się ono w National Gallery of Art w Waszyngtonie. O niezwykłej popularności rzeźby Houdone’a świadczy również to, że wykonano liczne jej kopie oraz odlewy w gipsie i brązie.