Porwanie Europy
- inne tytuły
- L’Enlèvement d’Europe
- datowanie
- 1761-1762
- rodzaj
- grafika
- technika
- akwaforta, miedzioryt
- materiał
- papier żeberkowy
- wymiary
- cała karta z montażem: 50,3 x 59,8 [płyta: 45,5 x 55,7; kompozycja w świetle montażu: 43,9 x 53,3] cm
- sygnatury, napisy
- u dołu, pod kompozycją, po lewej: Luc Giordano pin; po prawej: J. Beauvarlet Sculp.; pośrodku: L’Enlèvement d’Europe | Gravé d’après le Tableau original de Luc Giordano, Haut de 6.pieds 4.poces, sur 9.pieds de Large.; pośrodku: Paris chez l’Auteur rue S./t Jacques vis-à-vis celle Mathurins.
- miejsce powstania
- Paryż (Francja)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 223
Najbardziej znaną postacią w mitologii greckiej o imieniu Europa była córką fenickiego króla, władcy Sydonu i Tyru, syna Posejdona i Libii, Agenora i Telefassy lub Agriope. Historię uwiedzenia Europy przez Zeusa barwnie opowiedział w swych Metamorfozach Owidiusz (tom II, 845‒888). Ukazana na rycinie scena porwania Europy była jedną z najczęściej przedstawianych w sztukach plastycznych od czasów starożytnych, gdzie zdobiła antyczne wazy, była tematem mozaik, współczesnych Owidiuszowi malowideł pompejańskich, a w czasach nowożytnych została namalowana przez Tycjana (Isabella Stewart Gardner Museum, Boston), Rubensa (Museo del Prado, Madryt) i Rembrandta (The J.Paul Getty Museum, Los Angeles). Europa wraz z towarzyszkami miała w zwyczaju bawić się na łące, zbierała kwiaty i plotła wieńce, którymi zdobiła zwierzęta. Kiedy Zeus ujrzał Europę, która słynęła z niezwykłej urody, zakochał się i zapragnął ją posiąść. Przybrał więc postać pięknego, białego byka i zjawił się na łące. Europa ujęta urodą i łagodnością zwierzęcia najpierw zaczęła go głaskać, zbliżywszy się przyozdobiła kwiatami jego kształtne rogi, zachęcona tym, że przyklęknął, usiadła na jego grzbiecie. Zeus, który tylko na to czekał natychmiast zerwał się i śpiesznie podążył ku brzegowi morza, aż w końcu rzucił się w otchłań wody. Zeus nie usłuchał błagań przerażonej Europy, aby zawrócił, dopłynął do Krety i tam zaniósł ukochaną do cudownej groty. W nowym miejscu osiedlenia, Europa urodziła Zeusowi dwóch synów: Minosa i Radamantysa. Później wyszła za króla Krety, Asteriona, który adoptował jej dzieci, a byk jako gwiazdozbiór został umieszczony przez bogów na nieboskłonie. Na rycinie ukazany został moment, kiedy Europa, otoczona towarzyszkami, przechadzała się brzegiem morza, zwiedziona łagodnością byka, pod postacią którego skrył się zakochany w niej Zeus, siada na jego grzbiecie.
Praca Beauvarleta jest wiernym powtórzeniem sceny namalowanej przez Lukę Giordano w latach 1675‒1677 (Państwowe Muzeum Ermitażu, Sankt Petersburg). Obraz był pendant do przedstawienia Akis i Galatea, podobnie jak rycina o tym samym temacie (zob. ŁKr 224). Scena Porwania Europy była jedną z czterech rycin wykonanych w latach 1761-1762 według obrazów Luki Giordano (Sąd Parysa, Porwanie Sabinek, Akis i Galatea). Odbitki wszystkich rycin Beauvarleta zdobiły apartamenty na pierwszym piętrze Białego Domku w Łazienkach Królewskich w Warszawie. [Zob. J. Talbierska [w:] Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka, kat. wyst. Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 2, s. 6‒7.]