Zeus i nimfa Kallisto
- inne tytuły
- Jupiter et Calisto
- datowanie
- 1777
- rodzaj
- grafika
- technika
- akwaforta, miedzioryt
- materiał
- papier żeberkowy
- wymiary
- cała karta z montażem: 43,5 x 51,2 [płyta: 38,7 x 47,5; kompozycja w świetle montażu: 37,4 x 44,8] cm
- sygnatury, napisy
- u dołu, pod kompozycją, po lewej: F. Boucher Pinx; po prawej: R. Gaillard Sculp.; pośrodku, po obu stronach umieszczonego centralnie herbu z trzymaczami w postaci gryfów: JUPITER ET CALISTO | Dedié à Moncieur de’Arbonne, Grand Maître des Eaux et Fortêts.; poniżej, u dołu, po lewej: A Paris chès Buldet, rue de Gesvres Au Grand Cœur; po prawej: Par son très humble et très obeissant Serviteur BULDET
- miejsce powstania
- Paryż (Francja)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 225
W mitologii greckiej Kallisto była córką Lykaona, króla Arkadii. Była jedną z nimf orszaku Artemidy, młodej i pięknej dziewiczej bogini, opiekunki chłopców i dziewcząt, zwierzyny, lasów i źródeł, której towarzyszyła w polowaniach, nosiła łuk i strzały, była jej ulubienicą. Zeus zapragnąwszy posiąść piękną Kallisto przybrał postać Artemidy, aby zwieść czujność młodej dziewczyny i jako dziewicza bogini z diademem w kształcie półksiężyca na czole, objawił się przed nią w lesie, na polanie, gdzie odpoczywała po polowaniu. Kallisto obudziwszy się, ucieszyła się widokiem swej bogini i nie podejrzewając podstępu, przyjęła pocałunki i pieszczoty, gdy te stawały się coraz bardziej namiętne Zeus wrócił do swojej postaci i uwiódł dziewczynę. Z romansu urodził się syn Arkas, którego bóg ukrył w Arkadii przed gniewem Hery, zazdrosnej i mściwej małżonki. Autor ryciny René Gaillard odtworzyła w swej pracy obraz Bouchera z roku 1759. Francuski malarz wielokrotnie podejmował wątek mitu Kallisto w swych obrazach i rysunkach.
Rycina dedykowana przez paryskiego wydawcę Buldeta, królewskiemu ministrowi wód i lasów Antoine-Jean-Baptiste Hervé d’Arbonne, o czym informuje dedykacja na rycinie, przedstawia napotkaną w lesie nimfę Kallisto, którą uwodzi Zeus pod postacią Artemidy. Scena opisana w Metamorfozach Owidiusza (II, 415-508 (415‒445)), należała do jednej z najczęściej interpretowanych w sztukach plastycznych, także ze względu na możliwość swobodnego ukazania kobiecych aktów i sceny miłosnej, niekiedy w wersji bardzo erotycznej. Przedstawienie to jest także pierwszą z trzech rycin ilustrujących historię Nimfy w paryskim wydaniu Metamorfoz (zob. ŁKr 272‒274). [Zob. J. Talbierska [w:] „. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka, kat. wyst. Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 4, s. 14.]
