Zeus i Io
- inne tytuły
- Jupiter couvre la terre de nuages pour jour d'Io
- datowanie
- 1767-1771
- rodzaj
- grafika
- technika
- akwaforta, ruletka, rylec
- materiał
- papier żeberkowy
- wymiary
- 22,9 x 16,9 [płyta: 21,9 x 14,5; kompozycja: 13,1 x 8,6] cm
- sygnatury, napisy
- u dołu, pod kompozycją, po lewej: C. Monnet Inv.; po prawej: N. le Mire Sculp.; pośrodku: Jupiter couvre la Terre de Nuages | pour jouir d'Io.
- miejsce powstania
- Paryż (Francja)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 266
Rycina przygotowana do wydania Les Métamorphoses d’Ovide (1767‒1771). W edycji książkowej ilustracja umieszczona była w tomie I (Livre I, Fable XIV. Pl. 19). Scena Zeusa i Io rozpoczynała serię ilustracji mitu o ich miłosnych perypetiach. Io była grecką nimfą, córka boga rzeki Inachosa, płynącej w Argolidzie, której młodzieńczą urodą zachwycił się Zeus i objawił jej pod postacią chmury. Gdy jednak zazdrosna Hera zaczęła podejrzewać zdradę, bóg aby osłonić kochankę zamienił ją w jałówkę. Jednak bogini przejrzała podstęp wiarołomnego małżonka i nakazała Argosowi, cyklopowi o stu zawsze czuwających oczach, by jej strzegł. Zeus chciał uwolnić Io i posłał do Argosa Hermesa. Ten, piękną grą na syrindze i opowieścią o powstaniu instrumentu uśpił strażnika i odciął mu głowę. Jednym z najsłynniejszych przedstawień Io i Zeusa pod postacią chmury jest obraz Antonia Allegriego da Correggia (ok. 1489–1534), który zawisł w Sali Owidiusza (Sala di Ovidio) w Palazzo del Te w Mantui (obecnie w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu).
Przedstawienie wpłynęło znacząco na kolejne pokolenia artystów przedstawiających nagą Io spowitą w skłębiony obłok. W podobnym duchu rozplanował scenę autor ryciny, na której ukazał dość śmiały akt kobiecy. W kompozycji tej zabrakło jednak finezji Correggia, gdyż na rycinie Zeus wyłania się z chmury w swojej męskiej postaci. W omawianej edycji Metamorfoz znalazły się również ilustracje kolejnych epizodów tej opowieści. Należą do nich: Zeus przemieniający Io w jałówkę, Pan i Syrinks, Hermes ucinający głowę Argosowi oraz Zeus, Hera i Io.(zob. ŁKr 267,268,241). [Zob. M. Biłozór-Salwa, J. Talbierska [w:] Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka, kat. wyst. Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 22, s. 62.]
