Artemida odkrywa brzemienność Kallisto
- inne tytuły
- Les Nymphes découvrent a Diane la grossesse de Calisto
- datowanie
- 1767-1771
- rodzaj
- grafika
- technika
- akwaforta, ruletka, rylec
- materiał
- papier żeberkowy
- wymiary
- 22,9 x 17,0 [płyta: 22,1 x 14,5] cm
- sygnatury, napisy
- u dołu, pod kompozycją, po lewej: Ch. Eisen inv.; po prawej: N. Le Mire Sculp.; pośrodku: Les nNymphes découvrent à Diane la | grossesse de Calisto.
- miejsce powstania
- Paryż (Francja)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 273
Rycina przygotowana do wydania Les Métamorphoses d’Ovide (1767‒1771). W edycji książkowej ilustracja umieszczona była w tomie I (Livre II, Fable V. Pl. 28). Rycina dokładnie ilustruje opis Owidiusza. Scena prezentuje leśne źródło i kąpiące się nagie nimfy, obnażające nieszczęsną Kallisto, która stoi zawstydzona przed siedzącą Artemidą, zasłaniając twarz i łono.
Autor rysunku Eisen, pięknie zamknął kompozycję, ujmując ją wygiętym łukowato ciałem Kallisto, którego linia powtórzyła w lustrzanym odwróceniu linię ciała Artemidy. Nimfa Kallisto przerażona tym, co ją spotkało (historia Kallisto zob. ŁKr, 225) kryła się przed gniewem Artemidy, „milczy, wszystko w niej zdradza straconą niewinność”. Lecz po kilku miesiącach, podczas upalnego dnia, bogini zapragnęła wykąpać się z towarzyszkami ze swojego orszaku. Kallisto nie chciała zdjąć szat, aby nie zdradzić swej brzemienności, lecz nimfy zdarły z niej odzienie, ukazując oczom Artemidy dowód jej występku: „Nieszczęsna drżącą ręką chce zakryć swe łono. Precz stąd, nie waż się stąpić w wodę poświęconą! Rzekła do niej boginii, strasznym gniewem wrząca, I natychmiast od swego boku ją odtrąca.” (Owidiusz 1995a, II, 469‒472).[Zob. J. Talbierska [w:] Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka, kat. wyst. Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 31, s. 84.]
