• Ocyroe i centaur Chejron

Ocyroe i centaur Chejron

inne tytuły
Ocyroe Fille du Centaure Chiron annonce a son Pere les destinées du jeune Esculape
datowanie
1767-1771
rodzaj
grafika
technika
akwaforta, ruletka, rylec
materiał
papier żeberkowy
wymiary
22,8 x 16,9 [płyta: 22,0 x 14,5; kompozycja: 13,1 x 8,8] cm
sygnatury, napisy
u dołu, pod kompozycją, po lewej: Car. eisen del.; po prawej: Massard Sculp.; pośrodku: Ocyroé Fille du Centaure Chiron annonce | à son Pere les destinées du jeune Esculape.
miejsce powstania
Paryż (Francja)
właściciel
Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
identyfikator
ŁKr 276
Więcej parametrów obiektu

Rycina przygotowana do wydania Les Métamorphoses d’Ovide (1767‒1771). W edycji książkowej ilustracja umieszczona była w tomie I (Livre II, Fable IX. Pl. 32). Syn Kronosa i Filyry, Chejron (Chiron), uchodził za najmądrzejszego z centaurów. Z nimfą Chariclo miał trzy córki: Hippe (Melanippe), Endeis i Ocyroe oraz syna Carystusa. Chejron był wychowawcą wielu greckich herosów, m.in. Ajaksa, Heraklesa, Perseusza, Peleusa, Jazona, Achillesa, Eneasza, a także Apollina i Artemidy oraz Asklepiosa. Asklepios uchodził za syna Apollona i nimfy Koronis (zob. ŁKr 231), za małżonkę pojął Epione, był ojcem Higiei i lekarzy. Chejron nauczył go sztuki lekarskiej, w której Asklepios doszedł do takiej wprawy, że posiadł umiejętność wskrzeszania umarłych, za co Zeus go uśmiercił, a następnie przemienił w gwiazdozbiór Wężownika. Apollon pomściwszy śmierć syna zabił wszystkie cyklopy. O córce Chirona i Chariclo - Ocyroe - pisał obszerniej tylko Owidiusz. Ocyroe, miała dar przepowiadania przyszłości, lecz została ukarana przemianą w klacz, gdyż wyjawiła ojcu tajemnice bogów i przepowiedziała przyszłość Asklepiosa oraz samego Chajrona. Oznajmiła mu, że z powodu nieznośnego bólu od rany zadanej zatrutą strzałą będzie musiał odstąpić swoją nieśmiertelność. Pewnego razu Chejrona odwiedził Herakles i poprosił, aby ten otworzył dzban wina otrzymany od Dionizosa. Zapach trunku zwabił inne centaury i rozpoczęła się walka, w której Herakles przypadkowo zranił Chejrona zatrutą strzałą. Dręczony bólem z jątrzącej się rany centaur, nie mogąc umrzeć, przeniósł swoją nieśmiertelność na Prometeusza.

Zgodnie z tekstem Ocyroe, gdy oznajmiała swoje wieści stopniowo zamieniała się w klacz i traciła głos. Na rycinie Massarda według Eisena nie została jednak ukazana w trakcie przemiany, lecz podczas wieszczenia ojcu i małemu Asklepiosowi. Przedstawienia Chirona z małym Asklepiosem (Eskulapem) i wieszczącą Ocyroe należały do bardzo rzadkich, najczęściej pojawiały się, jako ilustracje Metamorfoz Owidiusza, ale zazwyczaj jako drugoplanowe scenki, nie przedstawienie główne. [Zob. J. Talbierska [w:] Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka, kat. wyst. Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 35, s. 94.]

Czytaj więcejPowoduje pokazanie lub ukrycie reszty tekstu