Potop
- inne tytuły
- Le Déluge Universel
- datowanie
- 1767-1771
- rodzaj
- grafika
- technika
- akwaforta, ruletka, rylec
- materiał
- papier żeberkowy
- wymiary
- 22,8 x 16,9 [płyta: 22,0 x 14,3; kompozycja: 13,2 x 8,8] cm
- sygnatury, napisy
- u dołu, pod kompozycją, po lewej: C. Eisen Inv. et del.; po prawej: N. le Mire Sculp.; pośrodku: Le Déluge Universel.
- miejsce powstania
- Paryż (Francja)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 263
Rycina przygotowana do wydania Les Métamorphoses d’Ovide (1767-1771). W edycji książkowej ilustracja umieszczona była w tomie I (Livre I, Fable IX. Pl. 14). Na rycinie przedstawiono moment, w którym potop zesłany przez Zeusa, który postanowił zniszczyć Ziemię rozzłoszczony bezbożnymi czynami śmiertelników, dokonał już poważnych zniszczeń. Głębiące się fale poprzewracały domy, powaliły drzewa, zabiły mężczyznę. Pozostali przy życiu ludzie, pragnąc uratować siebie i swoje dzieci, wspinają się na wystające ponad p‒owierzchnię wody skały i drzewa, chwytają się korzeni. Po prawej stronie kompozycji, w oddali ukazuje się mała łódka z dwoma osobami na pokładzie i jak można przypuszczać są to Deukalion i Pyra, jedyni, którzy przeżyli kataklizm. Mit o potopie Deukalionowym (zwany tak dla odróżnienia od innych potopów opisanych w mitologii) wywodzi się z tego samego źródła, co biblijna historia o arce Noego. W obu opowieściach występuje wywołanie gniewu bogów lub Boga przez ludzką nieprawość, zesłanie przez boga potopu, zbudowanie łodzi, która ma uchronić wybrańców przed śmiercią, opadniecie wód, dotarcie do suchego lądu, wypuszczenie gołębicy i odrodzenie się gatunku ludzkiego dzięki dopełnieniu wskazówek bóstwa. [Zob. M. Laszczkowski [w:] Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka, kat. wyst. Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 18, s. 52.]